Autobiography
In 1973 he graduated from the Faculty of Biology of the Kazakh State University them. SM Kirov, specialty biology. At the end of the university (by decision of the Scholar Council of Biology) was left in graduate school at the Department of Biophysics. Graduate School graduated in 1978, defended in 1981 PhD dissertation sciences, and in 1997 he defended his thesis for the degree Doctors of Biological Sciences. Is the first graduate and first graduate student of the Department of Biophysics KazNU them. al-Farabi. From 1978 to the present time he works in KazNU them. Al-Farabi: MNS, SNS, senior teacher, Associate Professor, Professor, Deputy Dean for Academic Affairs, Vice-Rector of the University, Director of the Research Institute of Problems Biology and Biotechnology, Director of the IPK university teachers, head. Department of Biophysics and biomedicine. Tuleukhanov S.T. - Academician of the International Academy Informatization, Academician of the NAS Higher School Kazakhstan, a member of the editorial boards of a number of scientific journals, member of the Supervisory Board of the MES RK, member Academic Council of the Faculty of Biology and Biotechnology and administration of the Kazakh National University, member of the Scientific and Technical Council of the Research Institute of Biology and biotechnology, chairman of the section "Biology" Educational Methodical Commission for Biological specialties, member of the section of higher Scientific and Technical Council (BHT) on Biological and medical sciences KN MES RK, member of the Presidium Higher Attestation Commission of the MES RK. Specialist in applied biophysics, chronobiology and ecological biophysics and physiology. Author more 400 scientific papers. Tuleukhanov S.T. 14 candidates of science were trained and 7 Doctors of Science in Philosophy (PhD).
Education
Educational institution |
Квалификация |
Expiration date |
|---|---|---|
Academic degree
Name of the scientific degree |
Branch of science |
Graduation Date |
|---|---|---|
Доктор |
19/12/1997 |
Academic rank
Name of academic title |
Date of assignment |
|---|---|
Профессор |
12/02/1999 |
State Prizes
| Prize Name | Date of award |
| Почетная грамота Республики Казахстан | 12/12/2009 |
| Юбилейная медаль "Қазақстан Конституциясына 10 жыл" | 01/12/2001 |
| Знак "За заслуги в области Образования РК" | |
| Государственный грант "Лучший преподаватель вуза" 2008 года |
Interests
File name |
Headline |
Description |
|---|---|---|
Biophysics |
Задания для СРС ө Биофизика |
|
Ecological Biophysics |
Семинар БФ 2016-17 |
|
Ecological Biophysics |
Midterm Exam биофизика рус |
|
Biophysics |
Книгообеспеч.-Биофизика |
|
Ecological Biophysics |
Силлабус. Экологическая Биофизика-рус.17 Тулеуханов |
|
Ecological Biophysics |
Экологическая биофизика книга лекций |
|
Ecological Biophysics |
Карта книгообесп.каз.-Экол.бф.2016-17уч.г. |
|
Biorythms and Operability |
Силлабус.ББиоритмы и спорт-рус.16-17 - ФКС-швецова |
|
Biorhytmology and Learning |
Силлабус.ББиоритмология и учебный процесс |
|
Biophysics |
Силлабус биофизика-2011-1 каз |
|
Biophysics |
Силлабус биофизика Биотех -2011-1 каз |
|
Teaching Internship |
план и анализ урока |
|
Slected Chapters of Biophysics |
Карта.учеб. обес |
Ұсынылған әдебиеттер тізімі Негізгі әдебиеттер: 3. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 4. Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 5. Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988 6. Блюменфельд Л.Д. Проблемы биологической физики. М.: Наука, 1977 7. Волькенштейн М.В. Биофизика. М.: Наука, 1988 8. Губанов Г.И., Утепбергенов А.А. Медицинская биофизика М.: Медицина, 1978 9. Инюшин В.М. Конспект лекций по общей биофизике. Алматы: КазГУ, 1994 10. Рубин А.Б. Биофизика (1 и 2 книги). М.: Высшая школа, 1987 11. Тарусов Б.Н. и др. Биофизика. М.: Высшая школа, 1968 12. Ярмоненко С.П. Радиобиология человека и животных: Учебник. М.: Высш.шк., 1988. 424 с. Қосымша әдебиеттер: 1. Волькенштейн М.В. Энтропия и информация. М.: Наука 1986г. 2. Глансдорф П., Пригожин И. Термодинамическая теория структуры стабильности и флуктуаций. М.: Мир, 1973 3. Гурвич А.А. и др. Энергетьические основы митогенетического излучения и его регистрация на фотоэлектронных умножителях. М.: Медицина, 1974 4. Дорохов Г.П. Перспективы применения электромагнитных полей в растениеводстве. Алма-Ата, КазНИИНТИ, 1984 5. Иваницкий П.Р. и др. Математическая биофизика клетки. М.: Наука, 1978 6. Ингрем Д. Электронный парамагнитный резонанс в биологии. М.: Мир, 1972 7. Поливода Б.И., Конев В.В., Попов Г.А. Биофизические аспекты радиационного поражения биомембран. М.: Энергоатомиздат, 1990. 160с. 8. Кудряшов Ю.Б., Беренфельд Б.С. Основы радиационной биофизики. М.: МГУ, 1982. 304 с. |
Biophysics |
Силл Биофиз БТ 4 к 2015 (отредактированный) |
|
Ecological Biophysics |
impedans |
|
Biophysics Bases |
1Биофизика вопросы каз |
|
Biophysics Bases |
Шкала оценок по дисциплине Биофизика |
|
Biophysics Bases |
Шкала оценок по дисциплине Биофизика |
|
Biophysics Bases |
Емтихан бағалау шкаласы Биофизика негіздері |
|
Physiology of Metabolism and Energy |
ЭКЗ вопросы |
|
Physiology of Metabolism and Energy |
Материалы_ИСИТО_01 |
|
Medical Biophysics |
Силлабус-1 |
|
Ecological Biophysics |
Силлабус Экологическая биофизика 2014 |
|
Biophysics |
Лекция 1 Тулеуханов рус |
|
Applied Biophysics |
Силлабус биофизика-2014 |
|
Applied Biophysics |
СОДЕРЖАНИЕ ЛЕКЦИОННОГО КУРСА |
|
Applied Biophysics |
Задания для СРС ө Биофизика |
|
Applied Biophysics |
Книгообеспеченность -биофизика |
|
Medical Biophysics |
Силлабус |
|
Biophysics |
Силлабус биофизика-2014 |
|
Electrical Conductivity of Biological Systems |
Электропров биосистем лекц |
|
Biophysics Bases |
лекции Биофиз.к.я. |
|
Research |
Программа иссл.практики маг. |
|
Biophysics Bases |
Типовая программа -Биофизика -биология-новая 2013 |
|
Biophysics |
Силлабус биофизика-2011-1 каз |
|
Biophysics |
Силлабус биофизика-2011-1 |
|
Biophysics |
Силлабус биофизика-БТ для 2015-16 |
|
Biophysics |
Силлабус биофизика-БТ для 2015-16 |
|
Biophysics |
Силлабус биофизика-БТ для 2015-16 |
|
Medical Biophysics |
Шаблон теста биофизика-2013 каз |
|
Medical Biophysics |
Книгообеспеченность -биофизика |
|
Medical Biophysics |
СРС |
|
Slected Chapters of Biophysics |
Биофизиканың таңдаулы тараулары |
ӘЛ- ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ Биология және биотехнология факультеті Бекітемін Биология және биотехнология факультетінің Ғылыми кеңесі хатама №__1__ «_15__»___09_ 2015 г. декан _________________Б.К.Заядан «Биофизиканың таңдаулы тараулары» пәні бойынша ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ Оқу түрі күндізгі Курс 1 семестр 1 Кредит саны 3 Дәріс 15сағат Лабораториялық 30 сағат Барлық аудиториялық сағат 45 ДӨЖ 45сағат ДОӨЖ 45 сағат Жалпы еңбек сыйымдылығы 135 сағат РБ саны 2 Емтихан 1 Жұмыс бағдарламасын құрастырған б.ғ.д.,профессор С.Т.Тулеуханов 2015 жылы « » қыркүйекте Биофизика және биомедицина кафедарасының мәжілісі отырысында қаралды Биофизика және биомедицина кафедрасының меңгерушісі профессор _________________________ С.Т.Тулеуханов Факультеттік әдістемелік бюросында келісілген « » қыркүйек 2015ж. Хаттама № 1 Төраға_____________________ Алматы, 2015 Алғы сөз «Биофизиканың таңдамалы тараулары» курсы докторнаттарды биофизика заңдылықтарының теориялық және физика заңдылықтарының тірі жүйеге байланысты негізгі түсініктерінмен танысуға мүмкіндік береді және сонымен қатар,биолог-маман болып қалыптасуындағы теориялық білімін ұштастыруға мүмкіндік береді. Пәннің оқытылудағы мақсаты «Биофизиканың таңдамалы бөлімдері» - пәні обьект мен биофизикалық процестердің ерекшеліктері,биологиялық процестерге биофизикалық қадамдардың ерекшелігі және биофизикамен биофизикалық зерттеу әдістерінің принциптері туралы толық білімін жетілдіру. Пәнді оқытудағы негізгі міндеттер - биофизиканың негізгі тараулары бойынша жалпы биологиялық және биофизикалық білім беру; - биофизиканың фундаментальды заңдылықтары туралы түсінікті қамтамасыз ету; - биофизиканын басты жетістіктері мен болашақтағы дамуы туралы түсіндіру; - докторнаттарға биологиядағы биофизиканың жетістіктерін пайдалана алатын теориялық және қолданбалы ой қалыптастыру Аталған пәнді игергеннен кейін докторнаттар Білуі керек:жасушадағ және ағзадағы биофизиканың негізгі заңдылықтарын; биологиялық заңдылықтар негізіндегі физика заңдарының негіздерін; термодинамиканың бірінші және екінші заңдарын; Гессе заңын;Пригожин және Э.Бауэр заңдарын;фотобиологиялық және биоэлектрлік механизмдерді; радиобиология заңдылықтарын; биологиялық ырғақтардың генерациясы механизмдерін;биоэлектрлік жүйелердің энергия өткізу қабілеттерін, биофизикалық негізгі зерттеу әдістерін. Өзінің ғылыми зерттеу жұмыстарында практикалық дағдылар мен теориялық білімін қолдана АЛУЫ КЕРЕК. Биофизика теориялық және фундаментальды пән болып есептеледі сондықтан аталған пәнді оқу барысында физика, химия, математика, информатика, биохимия, физиология, микробиология, ботаника,зоология, генетика, информатика, экология сияқты пәндерді де толық меңгергені керек. Аталған пән бойынша лабораториялық практикум Биофизиканың барлық тарауларын қамтиды. Пәннің еңбек сыйымдылығы: 3 кредит,( дәріс 15сағат,лабораториялық 30 сағат, барлық аудиториялық сағат 45, ДӨЖ 45сағат,ДОӨЖ 45 сағат,жалпы еңбек сыйымдылығы 135 сағат,РБ саны 2 ). ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ 1 Тақырып. Термодинамика (10 сағат) 2 Тақырып. Тірі ағзалардағы автореттелу принциптері(11 сағат) 3 Тақырып. Биоэлектрлік күйлер және биоэлектрлік потенциалдар (10сағат) 4 Тақырып. Квантты биофизика және электромагниттік және корпускулярлы сәулеленулердің биологиялық әсерімен физика-химиялық негіздері (9 сағат) ДӘРІС КУРСЫНЫҢ МАЗМҰНЫ 1 ТАҚЫРЫП. Термодинамика (6 сағат) 1 Дәріс. Биофизика- қолданбалы маңызы бар теориялық ғылым. (1сағат) Биофизика – биологиялық кеңістіктегі физикалық процестер туралы ғылым 1. Биофизика – биологиялық кеңістіктегі физикалық процестер мен олардың орта факторларына реактивтілігі туралы ғылым. 2. Биофизиканың даму тарихы. 3. Тірі ағзалардағы физикалық химияның, және физиканың заңдылықтарының өзіндік ерекшеліктері. 4. Биологиялық жүйелердің динамикасы,гетерогенділігі. 2 Дәріс. Биологиялық жүйелердің термодинамикасы (1сағат) Термодинамика – ағзадағы зат,жылу және энергия алмасуы туралы ғылым. 1. Терминология және түсінік: Жүйе,энергия,жұмыс, термодинамикалық функциялар, термодинамикалық тепе-теңдік. 2. Термодинамикалық жйүелердің жіктелуі: жабық (изолирленген және тұйықталған) және ашық жүйелер. 3. Ағза-ашық жүйе ретінде. 4. Биотермодинамикалық жүйенің темодинамикалық жүйеден айырмашылығы. 3 Дәріс. Биологиялық жүйелердің термодинамикасы (жалғасы) (1сағат) Термодинамиканың 1-ші заңы, және биологиялық жүйелерді термодинамиканың заңдарының қолданылуының дәлелдері 1. Ішкі энергия . 2. Жұмыс түрлері. Бірінші(негізгі) және екінші (белсенді) жылу. 3. Биожүйелердің КПД 4. Ағзаның энергетикалық балансы . 5. Гесс заңы. 4 Дәріс. Термодинамиканың 2-ші заңы (1сағат) Термодинамиканың 2-ші заңы және оның биололгиядағы маңызы. 1. Энтропия, бос және байланыстағы энергия. 2. Ағза және клетка «химиялық машина» 3. Негізгі процестердің термодинамикалық сипаттамалары, энергияның қорлары және жойылуы( көмірсулардың тотығуы,фотосинтез, АТФ гидролизі ) 5 Дәріс. Тірі жүйелердің стационарлық күйі(1 сағат) Термодинамикалық процесстердеің қайтымды және қайтымсыз процестері 1. Термодинамикалық тепе-теңдіктен стационарлы күйдің айырмашылығы 2. Қозғаушы күш ағындары 3. Энтропияның өндірілуі және ағымы, «теріс энтропия» немесе «негэнторпия». 6 Дәріс. Тепе-теңдіксіз термодинамика (1 сағат) Ашық жүйедегі энтропия мен ашық энергияның балансы 1. Э.Бауэр принципі. Тұрақты энергетиканың теңсіздігі 2. Пригожин теоремасы. 3. Онзагер принципі. 4. Жаңа стационарлы күйге ауысудағы тірі жүйелердің экстремальды күйі 2 тақырып. Тірі ағзалардағы автореттелу принциптері(3 сағат) 7 Дәріс. Клеткадағы физика-химиялық процесстердің автореттелуі(1 сағат) Автореттелу принциптері мен байланысты басқару түрлері 1. Сулы құрылымның биофизикасы 2. Реакция жылдамдығы мен элементтер санына тәуелді биологиялық жүйелердің сенімділігі 3. Стационарлы күйдің тұрақтылығының физика-химиялық жағдайлары : энергия және энтропия ағыны 8 Дәріс.Өзін-өзі реттеуші жүйелер ( 1 сағат) (жалғасы) 1. Ағзадағы автореттелу механизмдері. 2. Клетка метаболизміндегі құрылымдық липидтердің өзіндік тотығу реакцияларының ролі 3. Жүрек автореттелу циклінің мысалы ретінде. Жүрек бұлшықеттерінің автоматизм механизмі 9 Дәріс. Биофизикалық тұрғыдан адаптация (1 сағат) Тірі обьектілердің адаптациясы 1. Ағзаның тотықсыздануға қарсы жүйелері және сыртқы орта жағдайларына бейімделуі 2. Клетка органоидтарының алмасуының механизмі 3. Биоырғақ және хронобиология 10 Дәріс. Биоэлектрлік күйлер және биоэлектрлік потенциалдар (2 сағат) 10 Дәріс. Биопотенциадардың пайда болуындағы иондар рольінің маңызы(1 сағат) Тыныштық күйдегі потенциал пайда болуының мембраналық және фазалық теориялары 1. Концентрациялық тізбектер. Электронды және ионды потениалдар. 2. Нернст теңдеулері. Тотығу-тотықсыздану потенциалдары. 3. Диффузиялы потенциалдар. Доннан тепе-теңдіктері. 4. Мембраналық потенциалдар. Фазалық потенциалдар. 5. Тыныштық потенциалы. 11 Дәріс. Тірі жүйелердің электөткізгіштігі. (1 сағат) (жалғасы) Биологиялық обьектілер арқылы тұрақты токтың өту заңдылықтары 1. Поляризацияның пайда болуы. Поляризация коэффициенті. 2. Электр өткізгіштің анаомальды дисперсиясы. 3. Тірі ұлпалардың белсенді және реактивті қарсыласы. Суммарлы қарсыласу (импеданс). 4. Фазадан жылжудың тангенс. Эквивалентті схемалар. 5. Биологиялық обьектілердің шамадан тыс токты өткізу заңдылықтары. Тақырып 4. Электромагниттік және корпускулярлы сәулеленулердің биологиялық әсері мен физика-химиялық негіздері және квантты биофизика (4 сағат) 12 Дәріс Лекция. Фотобиологиялық процестер (1 сағат). Фотобиологиялық процесстердің жіктелуі. 1. Жарықтың жұтылу заңдылықтары. 2. Биологиялық обьектілердің жұтылуының спектрі. 3. Молекулалардың энергетикалық теңдеуі. Бос радикалдар мен олардың триплетті теңдеулері. 4. Сенсибилизация механизмдері. 5. Фотобиологиялық жүйелердегі спект әсері. Электрон тасымалдануының индуктивті резонанс механизмдері. Люминесценция (флуоресценция и фосфоресценция). 13 Дәріс. Радиобиология (1 сағат) Иондаушы сәулелердің алғашқы әсерлері. 1. Электромагниттік(рентген және гамма) және корпускулярлы (альфа, бета, протон, нейтрондар) сәулеленулердің физикалық табиғаты. 2. Ионизация және қозу.Ионизацияның салыстырмалы тығыздығы. 3. Иондаушы сәулелердің биологиялық әсерінің ерекшеліктері. 4. Рұқсат етілген мөлшерлер. 5. Радиолиз. Радиацияның тура және жанама теориялары. 14 Дәріс.Иондаушы сәулелер әсерінің механизмдеі (1сағат) Клеткалық деңгейдегі әсерлерінің негізгі механизмдері 1. Клеткалардың летальды және летальды емес сәулеленулерге реакциясы 2. Толық және сирек иондаушы сәулеленулер кезіндегі сәулелену мөлшерініңзақымдайтын сәулелердің дамуының жалпы заңдылықтары 3. Сәлелі зақымдалулардан кейінгі клеткалардың қалпына келуі 4. Радиомодифицирлеуші әсерлер. 15 Дәріс. Иондаушы радиация әсерінің механизмдері (жалғасы) Ағзалық деңгейдегі әсерінің негізгі механизмдері Әртүрлі ағзалардың радиосезгіштігі.Сәулелік (оттегінің парциалды қысымы,температура,ағзаның физиологиялық күйі) зақымдануларға әсер ететін факторлар 1. Адамның сәуле аурулары. 2. Радиацияның аз мөлшерінің әсері 3. Сәулеленулердің негізгі көздері (табиғи,жасанды,тхногенді). ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ КУРСТЫҢ МАЗМҰНЫ 1 Тақырып. Термодинамика (4 сағат) Лабораториялық сабақтың жоспары: ( 2сағат ) 1. Биофизика лабораториялық практикумындағы қауіпсіздік ережелері. 2. № 1 Лабораториялық жұмыс. «Энергия активациясы мен температура коэфициентін анықтау». Жұмыстың мақсаты: Реакция жылдамдығының қоршаған температурасына реакциясын экспериментальды тексеру. Есеп:1.Изолирленген бақа жүрегі жиырылуының температуралық коэффициентін табу. 3. Берілген реакцияның энергиясын есептеу. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) 1. Лабораториялық жұмыс № 2. «Өсімдік тұқымымен сорбциаланған суды зерттеу» Жұмыстың мақсаты: Қоршаған ортаның температурасына байланысты өсімдік тұқымымыен сорбциаланған судың жылдамдығына тәжірибе жасау. Есеп:1. Қоршаған ортаның температурасына байланысты өсімдік тұқымымыен сорбциаланған судың жылдамдығының жиілігін анықтау. (мұздату, қыздыру, бөлме температурасы). 2. Өсімдік тұқымымен сорбциаланған суға факторлы талдау жасау. 2 Тақырып. Тірі ағзалардағы автореттелудің принциптері (8сағат) Лабораториялық сабақтың жоспары (2 сағат): Лабораториялық жұмыс № 3. «Өсімдік ұлпаларын тірі күйінде бояу әдістері» Жұмыстың мақасты:Қоршаған орта температурасына және физиологиялық күйіне бояу сорбциясы жылдамдығының тәуелділігіне тәжірибе жасау. Есеп 1:Бояу сіңуінің қоршаған орта температурасына қарай жиілігін табу( мұздату, жылыту, бөлме температурасы). 2. Бояудың сіңуіне факторлы талдау жүргізу. Лабораториялық сабақтың жоспары(2 сағат): Лабораториялық жұмыс № 5. « Өсімдік және жануарлар ұлпаларының бояуы сіңуінің ерекеліктерін үйрену» Жұмыстың мақсаты: Зерттеу обьектісіне байланысты бойу сіңуінің жылдамдыққа тәуелділігін тәжірибе арқылы анықтау ( өсімді және жануар ұлпалары). Есеп1. Бояу сіңуінің қоршаған орта температурасына қарай жиілігін табу( мұздату, жылыту, бөлме температурасы. 2. Бояудың сіңуіне факторлы талдау жүргізу. Лабораториялық сабақтың жоспары (2сағат) Лабораториялық жұмыс №6. « Парабиоздың ерекшеліктерін үйрену» Жұмыстың мақсаты: Сыртқы әсерлерге байланысты парабиоздың күйін тәжірибе арқылы зерттеу. Есеп 1. Парабиоз күйінің заңдылықтарына сәйкес қоршаған орта температурасына қарай жиілігін табу( мұздату, жылыту, бөлме температурасы 2.Сатиситикалық талдау жасау. Лабораториялық сабақтың жоспары (2 сағат). Лабораториялық жұмыс №7. «Биоырғақтың алмасуын есептеу» Жұмыстың мақсаты: Өз биоырғағын анықтауды үйрену және оны түзету жолдарымен танысу үйрену. Есеп1. Өз биоырғағын есептеу. 2.Кеңістіктегі биоырғақ алмасуының нақтылығын табу. 3.Алынған мәліметтерді әдебиетпен салыстырып қорытынды жасау. Тақырып 3. Биоэлектрлік потенциал және биоэлектрлі құбылыстар(10 сағат) Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) Лабораториялық жұмыс №8. «Электрокардиография (ЭКГ). Тіркеу әдістері » Жұмыстың мақсаты: ЭКГ де жұмыс жасап үйрену . Есеп: 1. ЭКГ-нәң барлық тісшелерін табу. 2.ЭКГ жазбаларын салыстыру және қорытынды жасау. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) Лабораториялыө жұмыс №9. «Электрокардиография (ЭКГ). Корреляциялық талдау және автотолқынды функция құру. Жұмыстың масаты: Жүрек бұлшықетінің автотолқынды құбылысын зерттеу. Есеп:1. ЭКГ жазбалары бойынша автокоррелограмманы табу. 2. Жүректің электрлік осін тұрғызу. 3. Алынған мәліметтерді талқылау және қорытынды шығару. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) Лабораториялық жұмыс №10. « Мембаран арқылы иондардың өтуін зерттеу». Жұмыстың мақсаты: Әртүрлі иондардың биологиялық мембрана арқылы өтуін тәжірибе арқылы анықтау. Есеп:1. Нартий және калий иондарының тогын есептеу. 1. Мембараналық потенциалдың теңдігін табу. 2. Алынған мәліметтерді әдебиеттермен салыстыру. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2сағат) Лабораториялық жұмыс №11. « Әрекет потенциалын анықтау» Жұмытстың мақсаты: Жүйке-бұлшыет препаратының ӘП тіркеу. Есеп: 1. Тітіркендіргіштің күші мен жиілігіне қарай ӘП зерттеу. 1. Алынған мәліметтерді әдебиеттермен салыстырып қорытындылау. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) Лабораторилық жұмыс №12. « Тері нүктелерінің электр өткізгіштігін зерттеу» Жұмыстың мақсаты: Биологиялық активті нүктелерді аныықтап үйрену және тері арқылы токтың өту заңдылықтарын үйрену. Есеп: 1. БАН электрөткізгіштігін тіркеу. 2. Алынған мәліметтерді әдебиеттермен салыстырып қорытындылау. Тақырып 4. Квантты биофизика және корпускулярлы сіулеленулер мен электромагнитті сәулеленулердің биологиялық әсері мен физика-химиялық ерекшеліктері Лабораториялық жұмыстың жоспары: (1 сағат) Лабораториялық жұмыс №13. « Лазерлік сәулеленудің,поляризациялық жарықтың және табиғи жарықтың ерекшеліктерін анықтау » Жұмыстың мақсаты: Лазерлік сәулеленудің,поляризациялық жарықтың және табиғи жарықтың ерекшеліктерін үйрену. Есеп: 1. Монохроматор арқылы табиғи жарықты анықтап, спектрін салу. 2. Монохроматор арқылы сынапты шамды анықтап, спектрін салу. 3. Монохраматор арқылы лазерлі жарықты анықтап, спектрін салу. 4. Алынған мәліметтерді әдеби деректермен салыстыру. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) Лабораториялық жұмыс №14. «Оптикалық тығыздыққа байланысты биологиялық ерітінділер концентарциясын анықтау ». Жұмыстың мақсаты: Заттар арқылы сәулелену өтуінің заңдылықтарын үйрену. Есеп: 1. КФК-да әртүрлі концентрациядағы биологиялық ерітінділердің оптикалыө тығыздығын тіркеу. 2. Концентрацияға байланысты оптикалық тығыздық тәуелділігінің графигін құру. 3. Калибрлі қисық тұрғызуды үйрену. Лабораториялық сабақтың жоспары (2 сағат): Лабораториялық жұмыс №15. Дозиметрия Есеп: 1. Дозиметр жұмысымен танысу. 2. Гамма, бета, сәулеленулердің көрінуін анықтау. 3. Тұрмыстық заттардан сәулелену мөлшерін алу мүмкіндігін аныөтау. 4. . Пән бойынша оқу пәнінің кестесі Жұмыс түрлері Апталар 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Дәрістер 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Лабораториялық 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Рубежді бақылау * * ДӨЖ беру мен тапсыру кестелері Тақырып № Тапсырма беру аптасы Тапсыру аптасы 1Тақырып. Термодинамика (10 сағат) 2 Тақырып.Тірі ағзалардағы автореттелу принциптері (11сағат) 3 Тақырып. Биоэлектрлік потенциалдар және биоэлектрлік құбылыстар(10сағат) 4Тақырып. Квантты биофизика және корпускулярлы сіулеленулер мен электромагнитті сәулеленулердің биологиялық әсері мен физика-химиялық ерекшеліктері (9 сағат). 1-5 6-10 11-12 13-15 2-6 7-11 12-13 14-15 ДӨЖ тапсырмалары 1. Физиотерпиядағы биофизиканың мәні 2. Термодинамикалық жүйелердің жіктелуі 3. Термодинамиканың бірінші заңы 4. Термодинамиканың екінші заңы 5. Биологиялық жүйелердегі градиенттер 6. Биоплазма консепциясы 7. Электродты және ионды потенциалдар 8. Мембаранлық және тыныштық потенциалының пайда болу теориялары 9. Биопотенциалдар түзілуіндегі полиэлектролиттердің ролі 10. Биологиялық жүйелердегі бос радикалдар 11. Флуорометрлік құрылымдардың әрекет принципі мен оларды қолдану 12. Тірі жүйелердегі электрлік потенциалдардыдың әртүрлілігін анықтау әдістері 13. Биологиялық обьектілердің спектрінің жұтылуы 14. Сенсибилизация механизмі 15. Көру мен фотосинтездің биофизикалық механизмдері 16. Биотехнология және ауыл шарушылығындағы лазердің қолданылуы 17. Ауыл шаруашылық және медицинада иондаушы сіулелердің қолданылуы 18. Ауыл шаруашылығы және медицинада электрлік және магниттік аймақтардың қолданылуы 19. Биологиялық обьектілер арқылы тқрақты токтың өту заңдылықтары 20. Биологиялық обьектілер арқылы ауыспалы токтың өту заңдылықтары 21. Биологиялық зерттеулердегі электрөткізгіштігін қолдану әдістері 22. Клеткадағы органоидтардың ауысуының адаптациялық механизмдері 23. Биологиялық жүйелердің сенімділігі және реакция жылдамдығына тәуелділігі 24. Судың құрылымы және автореттелудегі ролі 25. Биологиялық зерттеулердегі электрөткізгіштігі әдістерінің қолданылуы Сабаққа дайындалуға арналған материалды оқу кестесі № п/п Сабақ тақырыптары СРД тапсырмасы Тапсырманың мақсаты мен мазмұны Пайдалануға ұсынылатын әдебиет. Бақылау түрі Тапсыр мерзімі Макс. балл в % 1 Биофизика – қоршаған ортаның физикалық факторларына Және биологиялық жүйелердің реактивтілік механиз апта дері мен физика-химиялық процесстерінің заңдылықтары туралы ғылым 1.Биофизикалық зерттеу әдістері. Биофизикалық зерттеулердің деңгейлері: космостық,ағзалық,клеткалық,субклеткалық,молекулярлық Биофизикадағы негізгі қолданбалы әдістерді білу. Ұйымдастыру деңгейі мен жүйелерді бағалау критерийлерін үйрену. 1. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 2 2 2 Термодинамика – ағзадағы зат,жылу және энергия алмасуы туралы ғылым Ағза ашық жүйе ретінде. Термодинамикалық жүйеден биотермодинамикалық жүйенің айырмашылығы.В.И.Вернадскийдің гомеостаз туралы еңбектері. Тірі жүйенің өлі жүйеден айырмашылығын қарастыру, тірі тұтастығы мен жүйелілігі туралы көзқарас қалыптастыру. 2. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 4 апта 3 3 Термодинамикажәне энергетикалық процестер Биологиялық жүйелердегі градиенттер Биологиялық жүйелердегі градиенттер туралы түсініктің болы Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 6 апта 2 4 Тепе-тең емес термодинамика Энтропия Негэнтропия. Тірі жүйелердегі қалыптасу алгоритмі болмауы мен антиэнтропия туралы П.В.Кобзев концепциясы Тірі жүйелердегі антиэнропия туралы түсініктің болуын қалыптастыру Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 8 нед 2 5 Автотолқындар. Автотербелісті процесстер. Биожүйенің тербелус параметрлері құрылымы бойынша функционалды күйін болжау. Зерттеулерде автотербелісті процестерді ажырата білуге үйрену Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 10 апта 2 6 Биолокация және оның геология мен экологияда қолданылуы. Биологиялық жүйелерді ұйымдастыру туралы. Тіршілік әрекетіндегі биоырғақтардың ролі Биоырғақты талдай бәлу. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 12 апта 2 7 Биопотенциалдардың түзілуі мен қалыптасуындағы полиэлектролиттердің ролі. Электрлік аймақтардың байланыссыз тіркелуі. Пляеваның еңбектнріндегі электростатикалық аймақтарды тіркеу әдістері. Иондардың биоэнергетикасы мен иондар ағымы. . Тірі жүйелердің биопотенциалын анықтап үйрену. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 14 апта 4 8 Акупунктура. Электр тогын акупунктурада қолдану. Ауыл шаруашылық, медицинада және биологияда электрөткізгіштік әдісін қолданылуы. Акупунктуралық нүктелердің теориялары мен механизмдерін білу. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 4 9 Флуоресценция, Стокс заңы. Антистоксиялық флуоресценция. Лабораториялық жұмыстағы фуорометрлік құрылғылардың қолданылу принциптері Флуорометриялық әдістерді өолдануды үйрену Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 2 10 Көру мен фотосинтездің биологиялық механизмдері Көру мен фотосинтездің биологиялық механизмдерінен хабардар болу Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988 2 11 Иондаушы сәулелерді практика мен ғылымда қолдану.Химиялық қорғаныс.Ультра дыбыстардың медицинада қолданылуы. Аз интенсивті және үлкен жиіліктегі лазерлік сәулелердің биофизикалық механизмдері. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 5 1 РБ тапсырмалары : (1-2 тақырыптар бойынша ) 1. Термодинамиканың 1-ші заңының биологиялық жүйелерге қолданылуындағы тәжірибелік дәлелдемелері 2. Ішкі энергия 3. Біріншілік(негізгі) және екіншілік(белсенді) жылу 4. Ағзаның энергетикалық балансы 5. Биофизиканың физиотерапиядағы мәні(диаермия,индутотермия,лазеротерапия) 6. Биофизиканың медициналық,ауыл шаруашылық және де өзгеде салалардың дамуындағы маңызы 7. Стационарлы күйге көшу 8. Парабиоз және паранекроз 9. Термодинамикалық жүйелер 10. Ашық термодинамикалық жүйе 11. Жабық термодинамикалық жүйе 12. Тұйықталған термодинамикалық жүйе 13. Термодинамиканың бірінші заңы 14. Термодинамиканың екінші заңы 15. Энтропия және негэнтропия. 16. В.И.Вернадский еңбектері 17. Бауэр принципі 18. Пригожин теоремасы. 19. П.В.Кобзев концепциясы 20. Қайтымды және қайтымсыз термодинамикалық процестер 21. КПД био жүйесі. 22. Гесс заңы 23. Энергия. Энергии түрлері. 24. Жұмыс түрлері 25. Автотолқындар 26. Тербеліс процесінің механизмдері 27. Биоырғақтар туралы 28. Биоритм және адаптация. 29. Дисперсия. Дисперсия түрлері. 30. Пейсмекер туралы 2 РБ тапсырмалары : (3-4 тақырыптар бойынша ) 1. Нернст теңдеуі 2. Доннан теңдігі 3. Диффузионды потенциалдар 4. Мембраналық потенциалдар 5. Тотығу-тотықсыздану потенциалы 6. Тыныштық потенциалы 7. Әрекет потенциалы 8. Стокс заңы 9. Электронды-парамагнитті резонанс. 10. Электр ағымдарының байланыссыз тіркелуі 11. Электрогенді иондар ағымының биоэнергетикасы 12. Фотобиологиялық процестер 13. Молекулалардың энергетикалық теңдеулері 14. Люминесценция. 15. Флуоресценция. 16. Фосфоресценция. 17. Хемилюминесценция. 18. Лазер,олардың түрлері. 19. Рентген сәулелері 20. Альфа-бөлшектер 21. Бета- бөлшектер 22. Протондар және дейтрондар 23. Ионадушы сәулелер физикасы 24. Иондаушы сәулелер түрлері 25. Биожүйелердің электрөткізгіштігі 26. Тұрақты токтың электрөткізгіштігі 27. Ауыспалы токтың электрөткізгіштігі 28. Импеданс. 29. Поляризация түрлері 30. Акупунктуралы диагностика. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУІ «Биофизиканың таңдаулы бөлімдері » курсы бойынша кесте және сызбалардың саны -24. Қажетті лабораториялық құрылығылар-(РН-метр, спектрофотометр, лазер, монохроматор, электростимулятор, осциллограф, биокүшейткіш, центрифугалар микроскоп, лабораториялық шынылар,химиялық реактивтер, лабораториялық жануарлар). Пән бойынша бақылау тапсырмалары- 400 тест сұрақтары және биофизикалық есептер. Ұсынылған әдебиеттер тізімі Негізгі әдебиеттер: 3. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 4. Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 5. Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988 6. Блюменфельд Л.Д. Проблемы биологической физики. М.: Наука, 1977 7. Волькенштейн М.В. Биофизика. М.: Наука, 1988 8. Губанов Г.И., Утепбергенов А.А. Медицинская биофизика М.: Медицина, 1978 9. Инюшин В.М. Конспект лекций по общей биофизике. Алматы: КазГУ, 1994 10. Рубин А.Б. Биофизика (1 и 2 книги). М.: Высшая школа, 1987 11. Тарусов Б.Н. и др. Биофизика. М.: Высшая школа, 1968 12. Ярмоненко С.П. Радиобиология человека и животных: Учебник. М.: Высш.шк., 1988. 424 с. Қосымша әдебиеттер: 1. Волькенштейн М.В. Энтропия и информация. М.: Наука 1986г. 2. Глансдорф П., Пригожин И. Термодинамическая теория структуры стабильности и флуктуаций. М.: Мир, 1973 3. Гурвич А.А. и др. Энергетьические основы митогенетического излучения и его регистрация на фотоэлектронных умножителях. М.: Медицина, 1974 4. Дорохов Г.П. Перспективы применения электромагнитных полей в растениеводстве. Алма-Ата, КазНИИНТИ, 1984 5. Иваницкий П.Р. и др. Математическая биофизика клетки. М.: Наука, 1978 6. Ингрем Д. Электронный парамагнитный резонанс в биологии. М.: Мир, 1972 7. Поливода Б.И., Конев В.В., Попов Г.А. Биофизические аспекты радиационного поражения биомембран. М.: Энергоатомиздат, 1990. 160с. 8. Кудряшов Ю.Б., Беренфельд Б.С. Основы радиационной биофизики. М.: МГУ, 1982. 304 с. ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ 1. Кибернетика. 2. Биокибернетика. 3. Функциональды жүйелер 4. Реттеуші жүйедлердің түрлері 5. Термодинамика. 6. Термодинамикалық жүйелер 7. Ашық термодинамикалық жүйелер 8. Жабық термодинамикалық жүйелер 9. Тұйықталған термодинамикалық жүйелер 10. Энергия. Энергиия түрлері. 11. Жұмыс. 12. Термодинамикалық тұрақты күйі 13. Термодинамиканың бірінші заңы 14. Термодинамиканың екінші заңы 15. Қайтымды және қайтымысз термодинмикалық процестер 16. Энтропия және негэнтропия. 17. Ішкі энергия. 18. Бос энергия 19. Байланысқан энергия. 20. Пригожин принципі 21. Тұрақты термодинамикалық күй 22. Аутостабилизация. Ле-Шателье-Брауна принципі. 23. Биожүйелердің электр өткізгіштігі 24. Тұрақты токтың электр өткізгіштігі 25. Ауыспалы токтың электр өткізгіштігі 26. Поляризация. 27. Поляризация түрлері 28. Ома заңы 29. Иондаушы сәулелердің физикасы 30. Иондаушы сәулелердің түрлері 31. Электромагнитті ИС 32. Корпускулярлы ИС 33. ИС жұтылу механизмі 34. Фотоэлектрлік эффект. 35. Комптон эффект. 36. Электрон-позитрон жұптарының түзілуі 37. ИС әсерінің теориясы 38. Нысана теориясы 39. Тура әсер теориясы 40. Жанама әсер теориясы 41. Тізбек раекциясының теориясы 42. Ультрадыбыс 43. Ультрадыбыстың механизмі 44. Люминесценция. 45. Фотобиологиялық процестер 46. Флуоресценция. 47. Фосфоресценция. 48. Митогенетикалық сәулеленулер 49. Биолюминесценция. 50. Сверхслабое свечение. 51. Лазерлі сәулелер.Қолданылуы 52. Лазерлі сәулелер сипаттамасы 53. Ионофорез. 54. Осмос. 55. Биопотенциалдар. КГР. 56. Биопотенциалдар генерациясы механизмі. 57. Автотолқындар. 58. Тербеліс процестерінің механизмдері 59. Биоырғақтар тураы 60. Пейсмекер 61. Биоырғақ және адаптация. 62. Дисперсия. Дисперсия түрлері. 63. Импеданс. 64. Электрөткізгіштік тәсілдерінбиологияда,медицинада қолданылу тәсілдері 65. Рентген сәулелері 66. Ультрадыбыстың медицинада қолданылуы 67. - бөлшектер 68. Биологиялық жүйелердегі КПД 69. -бөлшектер. 70. Протоны және дейтродар. 71. Қазақстандағы биофизикалық зерттеулердің дамуы 72. Биоырғақтардың құрылымдық параметрлері 73. Хронорезистенттілік. «БИОФИЗИКАНЫҢ ТАҢДАУЛЫ ТАРАУЛАР» ПӘНІ БОЙЫНША СИЛЛАБУС Оқытушы:б.ғ.д.,профессор Тулеуханов С.Т. Байланыс ақпараты: Биофизика және биомедицина кафедрасы 480078, г. Алматы, әль-Фараби, 71, корпус Биофак, ауд 426 Тел.: (8-3272) 472649 (аб.1207) E-mail: Tuleukhanov @kazsu.kz Курстың түсініктемесі: «Биофизиканың таңдамалы тараулары» курсы докторнаттарды биофизика заңдылықтарының теориялық және физика заңдылықтарының тірі жүйеге байланысты негізгі түсініктерінмен танысуға мүмкіндік береді және сонымен қатар,биолог-маман болып қалыптасуындағы теориялық білімін ұштастыруға мүмкіндік береді. Пәннің оқытылудағы мақсаты «Биофизиканың таңдамалы бөлімдері» - пәні обьект мен биофизикалық процестердің ерекшеліктері,биологиялық процестерге биофизикалық қадамдардың ерекшелігі және биофизикамен биофизикалық зерттеу әдістерінің принциптері туралы толық білімін жетілдіру. Пәнді оқытудағы негізгі міндеттер - биофизиканың негізгі тараулары бойынша жалпы биологиялық және биофизикалық білім беру; - биофизиканың фундаментальды заңдылықтары туралы түсінікті қамтамасыз ету; - биофизиканын басты жетістіктері мен болашақтағы дамуы туралы түсіндіру; - докторнаттарға биологиядағы биофизиканың жетістіктерін пайдалана алатын теориялық және қолданбалы ой қалыптастыру Аталған пәнді игергеннен кейін докторнаттар Білуі керек:жасушадағ және ағзадағы биофизиканың негізгі заңдылықтарын; биологиялық заңдылықтар негізіндегі физика заңдарының негіздерін; термодинамиканың бірінші және екінші заңдарын; Гессе заңын;Пригожин және Э.Бауэр заңдарын;фотобиологиялық және биоэлектрлік механизмдерді; радиобиология заңдылықтарын; биологиялық ырғақтардың генерациясы механизмдерін;биоэлектрлік жүйелердің энергия өткізу қабілеттерін, биофизикалық негізгі зерттеу әдістерін. Өзінің ғылыми зерттеу жұмыстарында практикалық дағдылар мен теориялық білімін қолдана алуы керек. Биофизика теориялық және фундаментальды пән болып есептеледі сондықтан аталған пәнді оқу барысында физика, химия, математика, информатика, биохимия, физиология, микробиология, ботаника,зоология, генетика, информатика, экология сияқты пәндерді де толық меңгергені керек. Аталған пән бойынша лабораториялық практикум Биофизиканың барлық тарауларын қамтиды. Пәннің еңбек сыйымдылығы: 3 кредит,( дәріс 15сағат,лабораториялық 30 сағат, барлық аудиториялық сағат 45, ДӨЖ 45сағат,ДОӨЖ 45 сағат,жалпы еңбек сыйымдылығы 135 сағат,РБ саны 2 ). Пререквизиті: Физика, Химия, Биохимия, Адам,жануарлар және өсімдіктер физиологиясы цитология и генетика. ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ 1 Тақырып. Термодинамика (10 сағат) 2 Тақырып. Тірі ағзалардағы автореттелу принциптері(11 сағат) 3 Тақырып. Биоэлектрлік күйлер және биоэлектрлік потенциалдар (10сағат) 4 Тақырып. Квантты биофизика және электромагниттік және корпускулярлы сәулеленулердің биологиялық әсерімен физика-химиялық негіздері (9 сағат) ӘДЕБИЕТТЕР: Негізгі: 13. Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 14. Арызханов Б.С. Биологиялық физика. Алматы: Қайнар, 1990 15. Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988 16. Блюменфельд Л.Д. Проблемы биологической физики. М.: Наука, 1977 17. Волькенштейн М.В. Биофизика. М.: Наука, 1988 18. Губанов Г.И., Утепбергенов А.А. Медицинская биофизика М.: Медицина, 1978 19. Инюшин В.М. Конспект лекций по общей биофизике. Алматы.:КазГУ, 1994 20. Рубин А.Б. Биофизика ( 1 и 2 книги). М.: Высшая школа, 1987 21. Тарусов Б.Н. и др. Биофизика. М.: Высшая школа, 1968 Қосымша: 9. Волькенштейн М.В. Энтропия и информация. М.: Наука 1986г. 10. Глансдорф П., Пригожин И. Термодинамическая теория структуры стабильности и флуктуаций. М.: Мир, 1973 11. Гурвич А.А. и др. Энергетьические основы митогенетического излучения и его регистрация на фотоэлектронных умножителях. М.: Медицина, 1974 12. Дорохов Г.П. Перспективы применения электромаггнитных полей в растениеводстве. Алма-Ата, КазНИИНТИ, 1984 13. Иваницкий П.Р. и др. Математическая биофизика клетки. М.: Наука, 1978 14. Ингрем Д. Электпронный парамагнитный резонанс в биологии. М.: Мир, 1972 15. Пән бойынша оқу пәнінің кестесі Жұмыс түрлері Апталар 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Дәрістер 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Лабораториялық 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Рубежді бақылау * * ДӨЖ беру мен тапсыру кестелері Тақырып № Тапсырма беру аптасы Тапсыру аптасы 1Тақырып. Термодинамика (10 сағат) 2 Тақырып.Тірі ағзалардағы автореттелу принциптері (11сағат) 3 Тақырып. Биоэлектрлік потенциалдар және биоэлектрлік құбылыстар(10сағат) 4Тақырып. Квантты биофизика және корпускулярлы сіулеленулер мен электромагнитті сәулеленулердің биологиялық әсері мен физика-химиялық ерекшеліктері (9 сағат). 1-5 6-10 11-12 13-15 2-6 7-11 12-13 14-15 ДӨЖ тапсырмалары 26. Физиотерпиядағы биофизиканың мәні 27. Термодинамикалық жүйелердің жіктелуі 28. Термодинамиканың бірінші заңы 29. Термодинамиканың екінші заңы 30. Биологиялық жүйелердегі градиенттер 31. Биоплазма консепциясы 32. Электродты және ионды потенциалдар 33. Мембаранлық және тыныштық потенциалының пайда болу теориялары 34. Биопотенциалдар түзілуіндегі полиэлектролиттердің ролі 35. Биологиялық жүйелердегі бос радикалдар 36. Флуорометрлік құрылымдардың әрекет принципі мен оларды қолдану 37. Тірі жүйелердегі электрлік потенциалдардыдың әртүрлілігін анықтау әдістері 38. Биологиялық обьектілердің спектрінің жұтылуы 39. Сенсибилизация механизмі 40. Көру мен фотосинтездің биофизикалық механизмдері 41. Биотехнология және ауыл шарушылығындағы лазердің қолданылуы 42. Ауыл шаруашылық және медицинада иондаушы сіулелердің қолданылуы 43. Ауыл шаруашылығы және медицинада электрлік және магниттік аймақтардың қолданылуы 44. Биологиялық обьектілер арқылы тқрақты токтың өту заңдылықтары 45. Биологиялық обьектілер арқылы ауыспалы токтың өту заңдылықтары 46. Биологиялық зерттеулердегі электрөткізгіштігін қолдану әдістері 47. Клеткадағы органоидтардың ауысуының адаптациялық механизмдері 48. Биологиялық жүйелердің сенімділігі және реакция жылдамдығына тәуелділігі 49. Судың құрылымы және автореттелудегі ролі 50. Биологиялық зерттеулердегі электрөткізгіштігі әдістерінің қолданылуы Сабаққа дайындалуға арналған материалды оқу кестесі № п/п Сабақ тақырыптары СРД тапсырмасы Тапсырманың мақсаты мен мазмұны Пайдалануға ұсынылатын әдебиет. Бақылау түрі Тапсыр мерзімі Макс. балл в % 1 Биофизика – қоршаған ортаның физикалық факторларына Және биологиялық жүйелердің реактивтілік механиз апта дері мен физика-химиялық процесстерінің заңдылықтары туралы ғылым 1.Биофизикалық зерттеу әдістері. Биофизикалық зерттеулердің деңгейлері: космостық,ағзалық,клеткалық,субклеткалық,молекулярлық Биофизикадағы негізгі қолданбалы әдістерді білу. Ұйымдастыру деңгейі мен жүйелерді бағалау критерийлерін үйрену. 22. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 2 2 2 Термодинамика – ағзадағы зат,жылу және энергия алмасуы туралы ғылым Ағза ашық жүйе ретінде. Термодинамикалық жүйеден биотермодинамикалық жүйенің айырмашылығы.В.И.Вернадскийдің гомеостаз туралы еңбектері. Тірі жүйенің өлі жүйеден айырмашылығын қарастыру, тірі тұтастығы мен жүйелілігі туралы көзқарас қалыптастыру. 23. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 4 апта 3 3 Термодинамикажәне энергетикалық процестер Биологиялық жүйелердегі градиенттер Биологиялық жүйелердегі градиенттер туралы түсініктің болы Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 6 апта 2 4 Тепе-тең емес термодинамика Энтропия Негэнтропия. Тірі жүйелердегі қалыптасу алгоритмі болмауы мен антиэнтропия туралы П.В.Кобзев концепциясы Тірі жүйелердегі антиэнропия туралы түсініктің болуын қалыптастыру Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 8 нед 2 5 Автотолқындар. Автотербелісті процесстер. Биожүйенің тербелус параметрлері құрылымы бойынша функционалды күйін болжау. Зерттеулерде автотербелісті процестерді ажырата білуге үйрену Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 10 апта 2 6 Биолокация және оның геология мен экологияда қолданылуы. Биологиялық жүйелерді ұйымдастыру туралы. Тіршілік әрекетіндегі биоырғақтардың ролі Биоырғақты талдай бәлу. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 12 апта 2 7 Биопотенциалдардың түзілуі мен қалыптасуындағы полиэлектролиттердің ролі. Электрлік аймақтардың байланыссыз тіркелуі. Пляеваның еңбектнріндегі электростатикалық аймақтарды тіркеу әдістері. Иондардың биоэнергетикасы мен иондар ағымы. . Тірі жүйелердің биопотенциалын анықтап үйрену. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 14 апта 4 8 Акупунктура. Электр тогын акупунктурада қолдану. Ауыл шаруашылық, медицинада және биологияда электрөткізгіштік әдісін қолданылуы. Акупунктуралық нүктелердің теориялары мен механизмдерін білу. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 4 9 Флуоресценция, Стокс заңы. Антистоксиялық флуоресценция. Лабораториялық жұмыстағы фуорометрлік құрылғылардың қолданылу принциптері Флуорометриялық әдістерді өолдануды үйрену Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 2 10 Көру мен фотосинтездің биологиялық механизмдері Көру мен фотосинтездің биологиялық механизмдерінен хабардар болу Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988 2 11 Иондаушы сәулелерді практика мен ғылымда қолдану.Химиялық қорғаныс.Ультра дыбыстардың медицинада қолданылуы. Аз интенсивті және үлкен жиіліктегі лазерлік сәулелердің биофизикалық механизмдері. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 5 1 РБ тапсырмалары : (1-2 тақырыптар бойынша ) 31. Термодинамиканың 1-ші заңының биологиялық жүйелерге қолданылуындағы тәжірибелік дәлелдемелері 32. Ішкі энергия 33. Біріншілік(негізгі) және екіншілік(белсенді) жылу 34. Ағзаның энергетикалық балансы 35. Биофизиканың физиотерапиядағы мәні(диаермия,индутотермия,лазеротерапия) 36. Биофизиканың медициналық,ауыл шаруашылық және де өзгеде салалардың дамуындағы маңызы 37. Стационарлы күйге көшу 38. Парабиоз және паранекроз 39. Термодинамикалық жүйелер 40. Ашық термодинамикалық жүйе 41. Жабық термодинамикалық жүйе 42. Тұйықталған термодинамикалық жүйе 43. Термодинамиканың бірінші заңы 44. Термодинамиканың екінші заңы 45. Энтропия және негэнтропия. 46. В.И.Вернадский еңбектері 47. Бауэр принципі 48. Пригожин теоремасы. 49. П.В.Кобзев концепциясы 50. Қайтымды және қайтымсыз термодинамикалық процестер 51. КПД био жүйесі. 52. Гесс заңы 53. Энергия. Энергии түрлері. 54. Жұмыс түрлері 55. Автотолқындар 56. Тербеліс процесінің механизмдері 57. Биоырғақтар туралы 58. Биоритм және адаптация. 59. Дисперсия. Дисперсия түрлері. 60. Пейсмекер туралы 2 РБ тапсырмалары : (3-4 тақырыптар бойынша ) 31. Нернст теңдеуі 32. Доннан теңдігі 33. Диффузионды потенциалдар 34. Мембраналық потенциалдар 35. Тотығу-тотықсыздану потенциалы 36. Тыныштық потенциалы 37. Әрекет потенциалы 38. Стокс заңы 39. Электронды-парамагнитті резонанс. 40. Электр ағымдарының байланыссыз тіркелуі 41. Электрогенді иондар ағымының биоэнергетикасы 42. Фотобиологиялық процестер 43. Молекулалардың энергетикалық теңдеулері 44. Люминесценция. 45. Флуоресценция. 46. Фосфоресценция. 47. Хемилюминесценция. 48. Лазер,олардың түрлері. 49. Рентген сәулелері 50. Альфа-бөлшектер 51. Бета- бөлшектер 52. Протондар және дейтрондар 53. Ионадушы сәулелер физикасы 54. Иондаушы сәулелер түрлері 55. Биожүйелердің электрөткізгіштігі 56. Тұрақты токтың электрөткізгіштігі 57. Ауыспалы токтың электрөткізгіштігі 58. Импеданс. 59. Поляризация түрлері 60. Акупунктуралы диагностика. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУІ «Биофизиканың таңдаулы бөлімдері » курсы бойынша кесте және сызбалардың саны -24. Қажетті лабораториялық құрылығылар-(РН-метр, спектрофотометр, лазер, монохроматор, электростимулятор, осциллограф, биокүшейткіш, центрифугалар микроскоп, лабораториялық шынылар,химиялық реактивтер, лабораториялық жануарлар). Пән бойынша бақылау тапсырмалары- 400 тест сұрақтары және биофизикалық есептер. Ұсынылған әдебиеттер тізімі Негізгі әдебиеттер: 24. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 25. Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 26. Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988 27. Блюменфельд Л.Д. Проблемы биологической физики. М.: Наука, 1977 28. Волькенштейн М.В. Биофизика. М.: Наука, 1988 29. Губанов Г.И., Утепбергенов А.А. Медицинская биофизика М.: Медицина, 1978 30. Инюшин В.М. Конспект лекций по общей биофизике. Алматы: КазГУ, 1994 31. Рубин А.Б. Биофизика (1 и 2 книги). М.: Высшая школа, 1987 32. Тарусов Б.Н. и др. Биофизика. М.: Высшая школа, 1968 33. Ярмоненко С.П. Радиобиология человека и животных: Учебник. М.: Высш.шк., 1988. 424 с. Қосымша әдебиеттер: 16. Волькенштейн М.В. Энтропия и информация. М.: Наука 1986г. 17. Глансдорф П., Пригожин И. Термодинамическая теория структуры стабильности и флуктуаций. М.: Мир, 1973 18. Гурвич А.А. и др. Энергетьические основы митогенетического излучения и его регистрация на фотоэлектронных умножителях. М.: Медицина, 1974 19. Дорохов Г.П. Перспективы применения электромагнитных полей в растениеводстве. Алма-Ата, КазНИИНТИ, 1984 20. Иваницкий П.Р. и др. Математическая биофизика клетки. М.: Наука, 1978 21. Ингрем Д. Электронный парамагнитный резонанс в биологии. М.: Мир, 1972 22. Поливода Б.И., Конев В.В., Попов Г.А. Биофизические аспекты радиационного поражения биомембран. М.: Энергоатомиздат, 1990. 160с. 23. Кудряшов Ю.Б., Беренфельд Б.С. Основы радиационной биофизики. М.: МГУ, 1982. 304 с. Білімді бағалау: 1 Рубеждік бақылау -100%-7 апта; 2 Рубеждік бақылау -100%-8 апта; Емтихан -100% ӘЛ- ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ Биология және биотехнология факультеті Бекітемін Биология және биотехнология факультетінің Ғылыми кеңесі хатама №__1__ «_15__»___09_ 2015 г. декан _________________Б.К.Заядан «Биофизиканың таңдаулы тараулары» пәні бойынша ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ Оқу түрі күндізгі Курс 1 семестр 1 Кредит саны 3 Дәріс 15сағат Лабораториялық 30 сағат Барлық аудиториялық сағат 45 ДӨЖ 45сағат ДОӨЖ 45 сағат Жалпы еңбек сыйымдылығы 135 сағат РБ саны 2 Емтихан 1 Жұмыс бағдарламасын құрастырған б.ғ.д.,профессор С.Т.Тулеуханов 2015 жылы « » қыркүйекте Биофизика және биомедицина кафедарасының мәжілісі отырысында қаралды Биофизика және биомедицина кафедрасының меңгерушісі профессор _________________________ С.Т.Тулеуханов Факультеттік әдістемелік бюросында келісілген « » қыркүйек 2015ж. Хаттама № 1 Төраға_____________________ Алматы, 2015 Алғы сөз «Биофизиканың таңдамалы тараулары» курсы докторнаттарды биофизика заңдылықтарының теориялық және физика заңдылықтарының тірі жүйеге байланысты негізгі түсініктерінмен танысуға мүмкіндік береді және сонымен қатар,биолог-маман болып қалыптасуындағы теориялық білімін ұштастыруға мүмкіндік береді. Пәннің оқытылудағы мақсаты «Биофизиканың таңдамалы бөлімдері» - пәні обьект мен биофизикалық процестердің ерекшеліктері,биологиялық процестерге биофизикалық қадамдардың ерекшелігі және биофизикамен биофизикалық зерттеу әдістерінің принциптері туралы толық білімін жетілдіру. Пәнді оқытудағы негізгі міндеттер - биофизиканың негізгі тараулары бойынша жалпы биологиялық және биофизикалық білім беру; - биофизиканың фундаментальды заңдылықтары туралы түсінікті қамтамасыз ету; - биофизиканын басты жетістіктері мен болашақтағы дамуы туралы түсіндіру; - докторнаттарға биологиядағы биофизиканың жетістіктерін пайдалана алатын теориялық және қолданбалы ой қалыптастыру Аталған пәнді игергеннен кейін докторнаттар Білуі керек:жасушадағ және ағзадағы биофизиканың негізгі заңдылықтарын; биологиялық заңдылықтар негізіндегі физика заңдарының негіздерін; термодинамиканың бірінші және екінші заңдарын; Гессе заңын;Пригожин және Э.Бауэр заңдарын;фотобиологиялық және биоэлектрлік механизмдерді; радиобиология заңдылықтарын; биологиялық ырғақтардың генерациясы механизмдерін;биоэлектрлік жүйелердің энергия өткізу қабілеттерін, биофизикалық негізгі зерттеу әдістерін. Өзінің ғылыми зерттеу жұмыстарында практикалық дағдылар мен теориялық білімін қолдана АЛУЫ КЕРЕК. Биофизика теориялық және фундаментальды пән болып есептеледі сондықтан аталған пәнді оқу барысында физика, химия, математика, информатика, биохимия, физиология, микробиология, ботаника,зоология, генетика, информатика, экология сияқты пәндерді де толық меңгергені керек. Аталған пән бойынша лабораториялық практикум Биофизиканың барлық тарауларын қамтиды. Пәннің еңбек сыйымдылығы: 3 кредит,( дәріс 15сағат,лабораториялық 30 сағат, барлық аудиториялық сағат 45, ДӨЖ 45сағат,ДОӨЖ 45 сағат,жалпы еңбек сыйымдылығы 135 сағат,РБ саны 2 ). ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ 1 Тақырып. Термодинамика (10 сағат) 2 Тақырып. Тірі ағзалардағы автореттелу принциптері(11 сағат) 3 Тақырып. Биоэлектрлік күйлер және биоэлектрлік потенциалдар (10сағат) 4 Тақырып. Квантты биофизика және электромагниттік және корпускулярлы сәулеленулердің биологиялық әсерімен физика-химиялық негіздері (9 сағат) ДӘРІС КУРСЫНЫҢ МАЗМҰНЫ 1 ТАҚЫРЫП. Термодинамика (6 сағат) 1 Дәріс. Биофизика- қолданбалы маңызы бар теориялық ғылым. (1сағат) Биофизика – биологиялық кеңістіктегі физикалық процестер туралы ғылым 1. Биофизика – биологиялық кеңістіктегі физикалық процестер мен олардың орта факторларына реактивтілігі туралы ғылым. 2. Биофизиканың даму тарихы. 3. Тірі ағзалардағы физикалық химияның, және физиканың заңдылықтарының өзіндік ерекшеліктері. 4. Биологиялық жүйелердің динамикасы,гетерогенділігі. 2 Дәріс. Биологиялық жүйелердің термодинамикасы (1сағат) Термодинамика – ағзадағы зат,жылу және энергия алмасуы туралы ғылым. 1. Терминология және түсінік: Жүйе,энергия,жұмыс, термодинамикалық функциялар, термодинамикалық тепе-теңдік. 2. Термодинамикалық жйүелердің жіктелуі: жабық (изолирленген және тұйықталған) және ашық жүйелер. 3. Ағза-ашық жүйе ретінде. 4. Биотермодинамикалық жүйенің темодинамикалық жүйеден айырмашылығы. 3 Дәріс. Биологиялық жүйелердің термодинамикасы (жалғасы) (1сағат) Термодинамиканың 1-ші заңы, және биологиялық жүйелерді термодинамиканың заңдарының қолданылуының дәлелдері 1. Ішкі энергия . 2. Жұмыс түрлері. Бірінші(негізгі) және екінші (белсенді) жылу. 3. Биожүйелердің КПД 4. Ағзаның энергетикалық балансы . 5. Гесс заңы. 4 Дәріс. Термодинамиканың 2-ші заңы (1сағат) Термодинамиканың 2-ші заңы және оның биололгиядағы маңызы. 1. Энтропия, бос және байланыстағы энергия. 2. Ағза және клетка «химиялық машина» 3. Негізгі процестердің термодинамикалық сипаттамалары, энергияның қорлары және жойылуы( көмірсулардың тотығуы,фотосинтез, АТФ гидролизі ) 5 Дәріс. Тірі жүйелердің стационарлық күйі(1 сағат) Термодинамикалық процесстердеің қайтымды және қайтымсыз процестері 1. Термодинамикалық тепе-теңдіктен стационарлы күйдің айырмашылығы 2. Қозғаушы күш ағындары 3. Энтропияның өндірілуі және ағымы, «теріс энтропия» немесе «негэнторпия». 6 Дәріс. Тепе-теңдіксіз термодинамика (1 сағат) Ашық жүйедегі энтропия мен ашық энергияның балансы 1. Э.Бауэр принципі. Тұрақты энергетиканың теңсіздігі 2. Пригожин теоремасы. 3. Онзагер принципі. 4. Жаңа стационарлы күйге ауысудағы тірі жүйелердің экстремальды күйі 2 тақырып. Тірі ағзалардағы автореттелу принциптері(3 сағат) 7 Дәріс. Клеткадағы физика-химиялық процесстердің автореттелуі(1 сағат) Автореттелу принциптері мен байланысты басқару түрлері 1. Сулы құрылымның биофизикасы 2. Реакция жылдамдығы мен элементтер санына тәуелді биологиялық жүйелердің сенімділігі 3. Стационарлы күйдің тұрақтылығының физика-химиялық жағдайлары : энергия және энтропия ағыны 8 Дәріс.Өзін-өзі реттеуші жүйелер ( 1 сағат) (жалғасы) 1. Ағзадағы автореттелу механизмдері. 2. Клетка метаболизміндегі құрылымдық липидтердің өзіндік тотығу реакцияларының ролі 3. Жүрек автореттелу циклінің мысалы ретінде. Жүрек бұлшықеттерінің автоматизм механизмі 9 Дәріс. Биофизикалық тұрғыдан адаптация (1 сағат) Тірі обьектілердің адаптациясы 1. Ағзаның тотықсыздануға қарсы жүйелері және сыртқы орта жағдайларына бейімделуі 2. Клетка органоидтарының алмасуының механизмі 3. Биоырғақ және хронобиология 10 Дәріс. Биоэлектрлік күйлер және биоэлектрлік потенциалдар (2 сағат) 10 Дәріс. Биопотенциадардың пайда болуындағы иондар рольінің маңызы(1 сағат) Тыныштық күйдегі потенциал пайда болуының мембраналық және фазалық теориялары 1. Концентрациялық тізбектер. Электронды және ионды потениалдар. 2. Нернст теңдеулері. Тотығу-тотықсыздану потенциалдары. 3. Диффузиялы потенциалдар. Доннан тепе-теңдіктері. 4. Мембраналық потенциалдар. Фазалық потенциалдар. 5. Тыныштық потенциалы. 11 Дәріс. Тірі жүйелердің электөткізгіштігі. (1 сағат) (жалғасы) Биологиялық обьектілер арқылы тұрақты токтың өту заңдылықтары 1. Поляризацияның пайда болуы. Поляризация коэффициенті. 2. Электр өткізгіштің анаомальды дисперсиясы. 3. Тірі ұлпалардың белсенді және реактивті қарсыласы. Суммарлы қарсыласу (импеданс). 4. Фазадан жылжудың тангенс. Эквивалентті схемалар. 5. Биологиялық обьектілердің шамадан тыс токты өткізу заңдылықтары. Тақырып 4. Электромагниттік және корпускулярлы сәулеленулердің биологиялық әсері мен физика-химиялық негіздері және квантты биофизика (4 сағат) 12 Дәріс Лекция. Фотобиологиялық процестер (1 сағат). Фотобиологиялық процесстердің жіктелуі. 1. Жарықтың жұтылу заңдылықтары. 2. Биологиялық обьектілердің жұтылуының спектрі. 3. Молекулалардың энергетикалық теңдеуі. Бос радикалдар мен олардың триплетті теңдеулері. 4. Сенсибилизация механизмдері. 5. Фотобиологиялық жүйелердегі спект әсері. Электрон тасымалдануының индуктивті резонанс механизмдері. Люминесценция (флуоресценция и фосфоресценция). 13 Дәріс. Радиобиология (1 сағат) Иондаушы сәулелердің алғашқы әсерлері. 1. Электромагниттік(рентген және гамма) және корпускулярлы (альфа, бета, протон, нейтрондар) сәулеленулердің физикалық табиғаты. 2. Ионизация және қозу.Ионизацияның салыстырмалы тығыздығы. 3. Иондаушы сәулелердің биологиялық әсерінің ерекшеліктері. 4. Рұқсат етілген мөлшерлер. 5. Радиолиз. Радиацияның тура және жанама теориялары. 14 Дәріс.Иондаушы сәулелер әсерінің механизмдеі (1сағат) Клеткалық деңгейдегі әсерлерінің негізгі механизмдері 1. Клеткалардың летальды және летальды емес сәулеленулерге реакциясы 2. Толық және сирек иондаушы сәулеленулер кезіндегі сәулелену мөлшерініңзақымдайтын сәулелердің дамуының жалпы заңдылықтары 3. Сәлелі зақымдалулардан кейінгі клеткалардың қалпына келуі 4. Радиомодифицирлеуші әсерлер. 15 Дәріс. Иондаушы радиация әсерінің механизмдері (жалғасы) Ағзалық деңгейдегі әсерінің негізгі механизмдері Әртүрлі ағзалардың радиосезгіштігі.Сәулелік (оттегінің парциалды қысымы,температура,ағзаның физиологиялық күйі) зақымдануларға әсер ететін факторлар 1. Адамның сәуле аурулары. 2. Радиацияның аз мөлшерінің әсері 3. Сәулеленулердің негізгі көздері (табиғи,жасанды,тхногенді). ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ КУРСТЫҢ МАЗМҰНЫ 1 Тақырып. Термодинамика (4 сағат) Лабораториялық сабақтың жоспары: ( 2сағат ) 1. Биофизика лабораториялық практикумындағы қауіпсіздік ережелері. 2. № 1 Лабораториялық жұмыс. «Энергия активациясы мен температура коэфициентін анықтау». Жұмыстың мақсаты: Реакция жылдамдығының қоршаған температурасына реакциясын экспериментальды тексеру. Есеп:1.Изолирленген бақа жүрегі жиырылуының температуралық коэффициентін табу. 3. Берілген реакцияның энергиясын есептеу. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) 1. Лабораториялық жұмыс № 2. «Өсімдік тұқымымен сорбциаланған суды зерттеу» Жұмыстың мақсаты: Қоршаған ортаның температурасына байланысты өсімдік тұқымымыен сорбциаланған судың жылдамдығына тәжірибе жасау. Есеп:1. Қоршаған ортаның температурасына байланысты өсімдік тұқымымыен сорбциаланған судың жылдамдығының жиілігін анықтау. (мұздату, қыздыру, бөлме температурасы). 2. Өсімдік тұқымымен сорбциаланған суға факторлы талдау жасау. 2 Тақырып. Тірі ағзалардағы автореттелудің принциптері (8сағат) Лабораториялық сабақтың жоспары (2 сағат): Лабораториялық жұмыс № 3. «Өсімдік ұлпаларын тірі күйінде бояу әдістері» Жұмыстың мақасты:Қоршаған орта температурасына және физиологиялық күйіне бояу сорбциясы жылдамдығының тәуелділігіне тәжірибе жасау. Есеп 1:Бояу сіңуінің қоршаған орта температурасына қарай жиілігін табу( мұздату, жылыту, бөлме температурасы). 2. Бояудың сіңуіне факторлы талдау жүргізу. Лабораториялық сабақтың жоспары(2 сағат): Лабораториялық жұмыс № 5. « Өсімдік және жануарлар ұлпаларының бояуы сіңуінің ерекеліктерін үйрену» Жұмыстың мақсаты: Зерттеу обьектісіне байланысты бойу сіңуінің жылдамдыққа тәуелділігін тәжірибе арқылы анықтау ( өсімді және жануар ұлпалары). Есеп1. Бояу сіңуінің қоршаған орта температурасына қарай жиілігін табу( мұздату, жылыту, бөлме температурасы. 2. Бояудың сіңуіне факторлы талдау жүргізу. Лабораториялық сабақтың жоспары (2сағат) Лабораториялық жұмыс №6. « Парабиоздың ерекшеліктерін үйрену» Жұмыстың мақсаты: Сыртқы әсерлерге байланысты парабиоздың күйін тәжірибе арқылы зерттеу. Есеп 1. Парабиоз күйінің заңдылықтарына сәйкес қоршаған орта температурасына қарай жиілігін табу( мұздату, жылыту, бөлме температурасы 2.Сатиситикалық талдау жасау. Лабораториялық сабақтың жоспары (2 сағат). Лабораториялық жұмыс №7. «Биоырғақтың алмасуын есептеу» Жұмыстың мақсаты: Өз биоырғағын анықтауды үйрену және оны түзету жолдарымен танысу үйрену. Есеп1. Өз биоырғағын есептеу. 2.Кеңістіктегі биоырғақ алмасуының нақтылығын табу. 3.Алынған мәліметтерді әдебиетпен салыстырып қорытынды жасау. Тақырып 3. Биоэлектрлік потенциал және биоэлектрлі құбылыстар(10 сағат) Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) Лабораториялық жұмыс №8. «Электрокардиография (ЭКГ). Тіркеу әдістері » Жұмыстың мақсаты: ЭКГ де жұмыс жасап үйрену . Есеп: 1. ЭКГ-нәң барлық тісшелерін табу. 2.ЭКГ жазбаларын салыстыру және қорытынды жасау. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) Лабораториялыө жұмыс №9. «Электрокардиография (ЭКГ). Корреляциялық талдау және автотолқынды функция құру. Жұмыстың масаты: Жүрек бұлшықетінің автотолқынды құбылысын зерттеу. Есеп:1. ЭКГ жазбалары бойынша автокоррелограмманы табу. 2. Жүректің электрлік осін тұрғызу. 3. Алынған мәліметтерді талқылау және қорытынды шығару. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) Лабораториялық жұмыс №10. « Мембаран арқылы иондардың өтуін зерттеу». Жұмыстың мақсаты: Әртүрлі иондардың биологиялық мембрана арқылы өтуін тәжірибе арқылы анықтау. Есеп:1. Нартий және калий иондарының тогын есептеу. 1. Мембараналық потенциалдың теңдігін табу. 2. Алынған мәліметтерді әдебиеттермен салыстыру. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2сағат) Лабораториялық жұмыс №11. « Әрекет потенциалын анықтау» Жұмытстың мақсаты: Жүйке-бұлшыет препаратының ӘП тіркеу. Есеп: 1. Тітіркендіргіштің күші мен жиілігіне қарай ӘП зерттеу. 1. Алынған мәліметтерді әдебиеттермен салыстырып қорытындылау. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) Лабораторилық жұмыс №12. « Тері нүктелерінің электр өткізгіштігін зерттеу» Жұмыстың мақсаты: Биологиялық активті нүктелерді аныықтап үйрену және тері арқылы токтың өту заңдылықтарын үйрену. Есеп: 1. БАН электрөткізгіштігін тіркеу. 2. Алынған мәліметтерді әдебиеттермен салыстырып қорытындылау. Тақырып 4. Квантты биофизика және корпускулярлы сіулеленулер мен электромагнитті сәулеленулердің биологиялық әсері мен физика-химиялық ерекшеліктері Лабораториялық жұмыстың жоспары: (1 сағат) Лабораториялық жұмыс №13. « Лазерлік сәулеленудің,поляризациялық жарықтың және табиғи жарықтың ерекшеліктерін анықтау » Жұмыстың мақсаты: Лазерлік сәулеленудің,поляризациялық жарықтың және табиғи жарықтың ерекшеліктерін үйрену. Есеп: 1. Монохроматор арқылы табиғи жарықты анықтап, спектрін салу. 2. Монохроматор арқылы сынапты шамды анықтап, спектрін салу. 3. Монохраматор арқылы лазерлі жарықты анықтап, спектрін салу. 4. Алынған мәліметтерді әдеби деректермен салыстыру. Лабораториялық сабақтың жоспары: (2 сағат) Лабораториялық жұмыс №14. «Оптикалық тығыздыққа байланысты биологиялық ерітінділер концентарциясын анықтау ». Жұмыстың мақсаты: Заттар арқылы сәулелену өтуінің заңдылықтарын үйрену. Есеп: 1. КФК-да әртүрлі концентрациядағы биологиялық ерітінділердің оптикалыө тығыздығын тіркеу. 2. Концентрацияға байланысты оптикалық тығыздық тәуелділігінің графигін құру. 3. Калибрлі қисық тұрғызуды үйрену. Лабораториялық сабақтың жоспары (2 сағат): Лабораториялық жұмыс №15. Дозиметрия Есеп: 1. Дозиметр жұмысымен танысу. 2. Гамма, бета, сәулеленулердің көрінуін анықтау. 3. Тұрмыстық заттардан сәулелену мөлшерін алу мүмкіндігін аныөтау. 4. . Пән бойынша оқу пәнінің кестесі Жұмыс түрлері Апталар 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Дәрістер 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Лабораториялық 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Рубежді бақылау * * ДӨЖ беру мен тапсыру кестелері Тақырып № Тапсырма беру аптасы Тапсыру аптасы 1Тақырып. Термодинамика (10 сағат) 2 Тақырып.Тірі ағзалардағы автореттелу принциптері (11сағат) 3 Тақырып. Биоэлектрлік потенциалдар және биоэлектрлік құбылыстар(10сағат) 4Тақырып. Квантты биофизика және корпускулярлы сіулеленулер мен электромагнитті сәулеленулердің биологиялық әсері мен физика-химиялық ерекшеліктері (9 сағат). 1-5 6-10 11-12 13-15 2-6 7-11 12-13 14-15 ДӨЖ тапсырмалары 1. Физиотерпиядағы биофизиканың мәні 2. Термодинамикалық жүйелердің жіктелуі 3. Термодинамиканың бірінші заңы 4. Термодинамиканың екінші заңы 5. Биологиялық жүйелердегі градиенттер 6. Биоплазма консепциясы 7. Электродты және ионды потенциалдар 8. Мембаранлық және тыныштық потенциалының пайда болу теориялары 9. Биопотенциалдар түзілуіндегі полиэлектролиттердің ролі 10. Биологиялық жүйелердегі бос радикалдар 11. Флуорометрлік құрылымдардың әрекет принципі мен оларды қолдану 12. Тірі жүйелердегі электрлік потенциалдардыдың әртүрлілігін анықтау әдістері 13. Биологиялық обьектілердің спектрінің жұтылуы 14. Сенсибилизация механизмі 15. Көру мен фотосинтездің биофизикалық механизмдері 16. Биотехнология және ауыл шарушылығындағы лазердің қолданылуы 17. Ауыл шаруашылық және медицинада иондаушы сіулелердің қолданылуы 18. Ауыл шаруашылығы және медицинада электрлік және магниттік аймақтардың қолданылуы 19. Биологиялық обьектілер арқылы тқрақты токтың өту заңдылықтары 20. Биологиялық обьектілер арқылы ауыспалы токтың өту заңдылықтары 21. Биологиялық зерттеулердегі электрөткізгіштігін қолдану әдістері 22. Клеткадағы органоидтардың ауысуының адаптациялық механизмдері 23. Биологиялық жүйелердің сенімділігі және реакция жылдамдығына тәуелділігі 24. Судың құрылымы және автореттелудегі ролі 25. Биологиялық зерттеулердегі электрөткізгіштігі әдістерінің қолданылуы Сабаққа дайындалуға арналған материалды оқу кестесі № п/п Сабақ тақырыптары СРД тапсырмасы Тапсырманың мақсаты мен мазмұны Пайдалануға ұсынылатын әдебиет. Бақылау түрі Тапсыр мерзімі Макс. балл в % 1 Биофизика – қоршаған ортаның физикалық факторларына Және биологиялық жүйелердің реактивтілік механиз апта дері мен физика-химиялық процесстерінің заңдылықтары туралы ғылым 1.Биофизикалық зерттеу әдістері. Биофизикалық зерттеулердің деңгейлері: космостық,ағзалық,клеткалық,субклеткалық,молекулярлық Биофизикадағы негізгі қолданбалы әдістерді білу. Ұйымдастыру деңгейі мен жүйелерді бағалау критерийлерін үйрену. 1. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 2 2 2 Термодинамика – ағзадағы зат,жылу және энергия алмасуы туралы ғылым Ағза ашық жүйе ретінде. Термодинамикалық жүйеден биотермодинамикалық жүйенің айырмашылығы.В.И.Вернадскийдің гомеостаз туралы еңбектері. Тірі жүйенің өлі жүйеден айырмашылығын қарастыру, тірі тұтастығы мен жүйелілігі туралы көзқарас қалыптастыру. 2. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 4 апта 3 3 Термодинамикажәне энергетикалық процестер Биологиялық жүйелердегі градиенттер Биологиялық жүйелердегі градиенттер туралы түсініктің болы Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 6 апта 2 4 Тепе-тең емес термодинамика Энтропия Негэнтропия. Тірі жүйелердегі қалыптасу алгоритмі болмауы мен антиэнтропия туралы П.В.Кобзев концепциясы Тірі жүйелердегі антиэнропия туралы түсініктің болуын қалыптастыру Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 8 нед 2 5 Автотолқындар. Автотербелісті процесстер. Биожүйенің тербелус параметрлері құрылымы бойынша функционалды күйін болжау. Зерттеулерде автотербелісті процестерді ажырата білуге үйрену Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 10 апта 2 6 Биолокация және оның геология мен экологияда қолданылуы. Биологиялық жүйелерді ұйымдастыру туралы. Тіршілік әрекетіндегі биоырғақтардың ролі Биоырғақты талдай бәлу. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 12 апта 2 7 Биопотенциалдардың түзілуі мен қалыптасуындағы полиэлектролиттердің ролі. Электрлік аймақтардың байланыссыз тіркелуі. Пляеваның еңбектнріндегі электростатикалық аймақтарды тіркеу әдістері. Иондардың биоэнергетикасы мен иондар ағымы. . Тірі жүйелердің биопотенциалын анықтап үйрену. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 14 апта 4 8 Акупунктура. Электр тогын акупунктурада қолдану. Ауыл шаруашылық, медицинада және биологияда электрөткізгіштік әдісін қолданылуы. Акупунктуралық нүктелердің теориялары мен механизмдерін білу. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 4 9 Флуоресценция, Стокс заңы. Антистоксиялық флуоресценция. Лабораториялық жұмыстағы фуорометрлік құрылғылардың қолданылу принциптері Флуорометриялық әдістерді өолдануды үйрену Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 2 10 Көру мен фотосинтездің биологиялық механизмдері Көру мен фотосинтездің биологиялық механизмдерінен хабардар болу Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988 2 11 Иондаушы сәулелерді практика мен ғылымда қолдану.Химиялық қорғаныс.Ультра дыбыстардың медицинада қолданылуы. Аз интенсивті және үлкен жиіліктегі лазерлік сәулелердің биофизикалық механизмдері. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 5 1 РБ тапсырмалары : (1-2 тақырыптар бойынша ) 1. Термодинамиканың 1-ші заңының биологиялық жүйелерге қолданылуындағы тәжірибелік дәлелдемелері 2. Ішкі энергия 3. Біріншілік(негізгі) және екіншілік(белсенді) жылу 4. Ағзаның энергетикалық балансы 5. Биофизиканың физиотерапиядағы мәні(диаермия,индутотермия,лазеротерапия) 6. Биофизиканың медициналық,ауыл шаруашылық және де өзгеде салалардың дамуындағы маңызы 7. Стационарлы күйге көшу 8. Парабиоз және паранекроз 9. Термодинамикалық жүйелер 10. Ашық термодинамикалық жүйе 11. Жабық термодинамикалық жүйе 12. Тұйықталған термодинамикалық жүйе 13. Термодинамиканың бірінші заңы 14. Термодинамиканың екінші заңы 15. Энтропия және негэнтропия. 16. В.И.Вернадский еңбектері 17. Бауэр принципі 18. Пригожин теоремасы. 19. П.В.Кобзев концепциясы 20. Қайтымды және қайтымсыз термодинамикалық процестер 21. КПД био жүйесі. 22. Гесс заңы 23. Энергия. Энергии түрлері. 24. Жұмыс түрлері 25. Автотолқындар 26. Тербеліс процесінің механизмдері 27. Биоырғақтар туралы 28. Биоритм және адаптация. 29. Дисперсия. Дисперсия түрлері. 30. Пейсмекер туралы 2 РБ тапсырмалары : (3-4 тақырыптар бойынша ) 1. Нернст теңдеуі 2. Доннан теңдігі 3. Диффузионды потенциалдар 4. Мембраналық потенциалдар 5. Тотығу-тотықсыздану потенциалы 6. Тыныштық потенциалы 7. Әрекет потенциалы 8. Стокс заңы 9. Электронды-парамагнитті резонанс. 10. Электр ағымдарының байланыссыз тіркелуі 11. Электрогенді иондар ағымының биоэнергетикасы 12. Фотобиологиялық процестер 13. Молекулалардың энергетикалық теңдеулері 14. Люминесценция. 15. Флуоресценция. 16. Фосфоресценция. 17. Хемилюминесценция. 18. Лазер,олардың түрлері. 19. Рентген сәулелері 20. Альфа-бөлшектер 21. Бета- бөлшектер 22. Протондар және дейтрондар 23. Ионадушы сәулелер физикасы 24. Иондаушы сәулелер түрлері 25. Биожүйелердің электрөткізгіштігі 26. Тұрақты токтың электрөткізгіштігі 27. Ауыспалы токтың электрөткізгіштігі 28. Импеданс. 29. Поляризация түрлері 30. Акупунктуралы диагностика. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУІ «Биофизиканың таңдаулы бөлімдері » курсы бойынша кесте және сызбалардың саны -24. Қажетті лабораториялық құрылығылар-(РН-метр, спектрофотометр, лазер, монохроматор, электростимулятор, осциллограф, биокүшейткіш, центрифугалар микроскоп, лабораториялық шынылар,химиялық реактивтер, лабораториялық жануарлар). Пән бойынша бақылау тапсырмалары- 400 тест сұрақтары және биофизикалық есептер. Ұсынылған әдебиеттер тізімі Негізгі әдебиеттер: 3. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 4. Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 5. Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988 6. Блюменфельд Л.Д. Проблемы биологической физики. М.: Наука, 1977 7. Волькенштейн М.В. Биофизика. М.: Наука, 1988 8. Губанов Г.И., Утепбергенов А.А. Медицинская биофизика М.: Медицина, 1978 9. Инюшин В.М. Конспект лекций по общей биофизике. Алматы: КазГУ, 1994 10. Рубин А.Б. Биофизика (1 и 2 книги). М.: Высшая школа, 1987 11. Тарусов Б.Н. и др. Биофизика. М.: Высшая школа, 1968 12. Ярмоненко С.П. Радиобиология человека и животных: Учебник. М.: Высш.шк., 1988. 424 с. Қосымша әдебиеттер: 1. Волькенштейн М.В. Энтропия и информация. М.: Наука 1986г. 2. Глансдорф П., Пригожин И. Термодинамическая теория структуры стабильности и флуктуаций. М.: Мир, 1973 3. Гурвич А.А. и др. Энергетьические основы митогенетического излучения и его регистрация на фотоэлектронных умножителях. М.: Медицина, 1974 4. Дорохов Г.П. Перспективы применения электромагнитных полей в растениеводстве. Алма-Ата, КазНИИНТИ, 1984 5. Иваницкий П.Р. и др. Математическая биофизика клетки. М.: Наука, 1978 6. Ингрем Д. Электронный парамагнитный резонанс в биологии. М.: Мир, 1972 7. Поливода Б.И., Конев В.В., Попов Г.А. Биофизические аспекты радиационного поражения биомембран. М.: Энергоатомиздат, 1990. 160с. 8. Кудряшов Ю.Б., Беренфельд Б.С. Основы радиационной биофизики. М.: МГУ, 1982. 304 с. ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ 1. Кибернетика. 2. Биокибернетика. 3. Функциональды жүйелер 4. Реттеуші жүйедлердің түрлері 5. Термодинамика. 6. Термодинамикалық жүйелер 7. Ашық термодинамикалық жүйелер 8. Жабық термодинамикалық жүйелер 9. Тұйықталған термодинамикалық жүйелер 10. Энергия. Энергиия түрлері. 11. Жұмыс. 12. Термодинамикалық тұрақты күйі 13. Термодинамиканың бірінші заңы 14. Термодинамиканың екінші заңы 15. Қайтымды және қайтымысз термодинмикалық процестер 16. Энтропия және негэнтропия. 17. Ішкі энергия. 18. Бос энергия 19. Байланысқан энергия. 20. Пригожин принципі 21. Тұрақты термодинамикалық күй 22. Аутостабилизация. Ле-Шателье-Брауна принципі. 23. Биожүйелердің электр өткізгіштігі 24. Тұрақты токтың электр өткізгіштігі 25. Ауыспалы токтың электр өткізгіштігі 26. Поляризация. 27. Поляризация түрлері 28. Ома заңы 29. Иондаушы сәулелердің физикасы 30. Иондаушы сәулелердің түрлері 31. Электромагнитті ИС 32. Корпускулярлы ИС 33. ИС жұтылу механизмі 34. Фотоэлектрлік эффект. 35. Комптон эффект. 36. Электрон-позитрон жұптарының түзілуі 37. ИС әсерінің теориясы 38. Нысана теориясы 39. Тура әсер теориясы 40. Жанама әсер теориясы 41. Тізбек раекциясының теориясы 42. Ультрадыбыс 43. Ультрадыбыстың механизмі 44. Люминесценция. 45. Фотобиологиялық процестер 46. Флуоресценция. 47. Фосфоресценция. 48. Митогенетикалық сәулеленулер 49. Биолюминесценция. 50. Сверхслабое свечение. 51. Лазерлі сәулелер.Қолданылуы 52. Лазерлі сәулелер сипаттамасы 53. Ионофорез. 54. Осмос. 55. Биопотенциалдар. КГР. 56. Биопотенциалдар генерациясы механизмі. 57. Автотолқындар. 58. Тербеліс процестерінің механизмдері 59. Биоырғақтар тураы 60. Пейсмекер 61. Биоырғақ және адаптация. 62. Дисперсия. Дисперсия түрлері. 63. Импеданс. 64. Электрөткізгіштік тәсілдерінбиологияда,медицинада қолданылу тәсілдері 65. Рентген сәулелері 66. Ультрадыбыстың медицинада қолданылуы 67. - бөлшектер 68. Биологиялық жүйелердегі КПД 69. -бөлшектер. 70. Протоны және дейтродар. 71. Қазақстандағы биофизикалық зерттеулердің дамуы 72. Биоырғақтардың құрылымдық параметрлері 73. Хронорезистенттілік. «БИОФИЗИКАНЫҢ ТАҢДАУЛЫ ТАРАУЛАР» ПӘНІ БОЙЫНША СИЛЛАБУС Оқытушы:б.ғ.д.,профессор Тулеуханов С.Т. Байланыс ақпараты: Биофизика және биомедицина кафедрасы 480078, г. Алматы, әль-Фараби, 71, корпус Биофак, ауд 426 Тел.: (8-3272) 472649 (аб.1207) E-mail: Tuleukhanov @kazsu.kz Курстың түсініктемесі: «Биофизиканың таңдамалы тараулары» курсы докторнаттарды биофизика заңдылықтарының теориялық және физика заңдылықтарының тірі жүйеге байланысты негізгі түсініктерінмен танысуға мүмкіндік береді және сонымен қатар,биолог-маман болып қалыптасуындағы теориялық білімін ұштастыруға мүмкіндік береді. Пәннің оқытылудағы мақсаты «Биофизиканың таңдамалы бөлімдері» - пәні обьект мен биофизикалық процестердің ерекшеліктері,биологиялық процестерге биофизикалық қадамдардың ерекшелігі және биофизикамен биофизикалық зерттеу әдістерінің принциптері туралы толық білімін жетілдіру. Пәнді оқытудағы негізгі міндеттер - биофизиканың негізгі тараулары бойынша жалпы биологиялық және биофизикалық білім беру; - биофизиканың фундаментальды заңдылықтары туралы түсінікті қамтамасыз ету; - биофизиканын басты жетістіктері мен болашақтағы дамуы туралы түсіндіру; - докторнаттарға биологиядағы биофизиканың жетістіктерін пайдалана алатын теориялық және қолданбалы ой қалыптастыру Аталған пәнді игергеннен кейін докторнаттар Білуі керек:жасушадағ және ағзадағы биофизиканың негізгі заңдылықтарын; биологиялық заңдылықтар негізіндегі физика заңдарының негіздерін; термодинамиканың бірінші және екінші заңдарын; Гессе заңын;Пригожин және Э.Бауэр заңдарын;фотобиологиялық және биоэлектрлік механизмдерді; радиобиология заңдылықтарын; биологиялық ырғақтардың генерациясы механизмдерін;биоэлектрлік жүйелердің энергия өткізу қабілеттерін, биофизикалық негізгі зерттеу әдістерін. Өзінің ғылыми зерттеу жұмыстарында практикалық дағдылар мен теориялық білімін қолдана алуы керек. Биофизика теориялық және фундаментальды пән болып есептеледі сондықтан аталған пәнді оқу барысында физика, химия, математика, информатика, биохимия, физиология, микробиология, ботаника,зоология, генетика, информатика, экология сияқты пәндерді де толық меңгергені керек. Аталған пән бойынша лабораториялық практикум Биофизиканың барлық тарауларын қамтиды. Пәннің еңбек сыйымдылығы: 3 кредит,( дәріс 15сағат,лабораториялық 30 сағат, барлық аудиториялық сағат 45, ДӨЖ 45сағат,ДОӨЖ 45 сағат,жалпы еңбек сыйымдылығы 135 сағат,РБ саны 2 ). Пререквизиті: Физика, Химия, Биохимия, Адам,жануарлар және өсімдіктер физиологиясы цитология и генетика. ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ 1 Тақырып. Термодинамика (10 сағат) 2 Тақырып. Тірі ағзалардағы автореттелу принциптері(11 сағат) 3 Тақырып. Биоэлектрлік күйлер және биоэлектрлік потенциалдар (10сағат) 4 Тақырып. Квантты биофизика және электромагниттік және корпускулярлы сәулеленулердің биологиялық әсерімен физика-химиялық негіздері (9 сағат) ӘДЕБИЕТТЕР: Негізгі: 13. Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 14. Арызханов Б.С. Биологиялық физика. Алматы: Қайнар, 1990 15. Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988 16. Блюменфельд Л.Д. Проблемы биологической физики. М.: Наука, 1977 17. Волькенштейн М.В. Биофизика. М.: Наука, 1988 18. Губанов Г.И., Утепбергенов А.А. Медицинская биофизика М.: Медицина, 1978 19. Инюшин В.М. Конспект лекций по общей биофизике. Алматы.:КазГУ, 1994 20. Рубин А.Б. Биофизика ( 1 и 2 книги). М.: Высшая школа, 1987 21. Тарусов Б.Н. и др. Биофизика. М.: Высшая школа, 1968 Қосымша: 9. Волькенштейн М.В. Энтропия и информация. М.: Наука 1986г. 10. Глансдорф П., Пригожин И. Термодинамическая теория структуры стабильности и флуктуаций. М.: Мир, 1973 11. Гурвич А.А. и др. Энергетьические основы митогенетического излучения и его регистрация на фотоэлектронных умножителях. М.: Медицина, 1974 12. Дорохов Г.П. Перспективы применения электромаггнитных полей в растениеводстве. Алма-Ата, КазНИИНТИ, 1984 13. Иваницкий П.Р. и др. Математическая биофизика клетки. М.: Наука, 1978 14. Ингрем Д. Электпронный парамагнитный резонанс в биологии. М.: Мир, 1972 15. Пән бойынша оқу пәнінің кестесі Жұмыс түрлері Апталар 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Дәрістер 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Лабораториялық 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Рубежді бақылау * * ДӨЖ беру мен тапсыру кестелері Тақырып № Тапсырма беру аптасы Тапсыру аптасы 1Тақырып. Термодинамика (10 сағат) 2 Тақырып.Тірі ағзалардағы автореттелу принциптері (11сағат) 3 Тақырып. Биоэлектрлік потенциалдар және биоэлектрлік құбылыстар(10сағат) 4Тақырып. Квантты биофизика және корпускулярлы сіулеленулер мен электромагнитті сәулеленулердің биологиялық әсері мен физика-химиялық ерекшеліктері (9 сағат). 1-5 6-10 11-12 13-15 2-6 7-11 12-13 14-15 ДӨЖ тапсырмалары 26. Физиотерпиядағы биофизиканың мәні 27. Термодинамикалық жүйелердің жіктелуі 28. Термодинамиканың бірінші заңы 29. Термодинамиканың екінші заңы 30. Биологиялық жүйелердегі градиенттер 31. Биоплазма консепциясы 32. Электродты және ионды потенциалдар 33. Мембаранлық және тыныштық потенциалының пайда болу теориялары 34. Биопотенциалдар түзілуіндегі полиэлектролиттердің ролі 35. Биологиялық жүйелердегі бос радикалдар 36. Флуорометрлік құрылымдардың әрекет принципі мен оларды қолдану 37. Тірі жүйелердегі электрлік потенциалдардыдың әртүрлілігін анықтау әдістері 38. Биологиялық обьектілердің спектрінің жұтылуы 39. Сенсибилизация механизмі 40. Көру мен фотосинтездің биофизикалық механизмдері 41. Биотехнология және ауыл шарушылығындағы лазердің қолданылуы 42. Ауыл шаруашылық және медицинада иондаушы сіулелердің қолданылуы 43. Ауыл шаруашылығы және медицинада электрлік және магниттік аймақтардың қолданылуы 44. Биологиялық обьектілер арқылы тқрақты токтың өту заңдылықтары 45. Биологиялық обьектілер арқылы ауыспалы токтың өту заңдылықтары 46. Биологиялық зерттеулердегі электрөткізгіштігін қолдану әдістері 47. Клеткадағы органоидтардың ауысуының адаптациялық механизмдері 48. Биологиялық жүйелердің сенімділігі және реакция жылдамдығына тәуелділігі 49. Судың құрылымы және автореттелудегі ролі 50. Биологиялық зерттеулердегі электрөткізгіштігі әдістерінің қолданылуы Сабаққа дайындалуға арналған материалды оқу кестесі № п/п Сабақ тақырыптары СРД тапсырмасы Тапсырманың мақсаты мен мазмұны Пайдалануға ұсынылатын әдебиет. Бақылау түрі Тапсыр мерзімі Макс. балл в % 1 Биофизика – қоршаған ортаның физикалық факторларына Және биологиялық жүйелердің реактивтілік механиз апта дері мен физика-химиялық процесстерінің заңдылықтары туралы ғылым 1.Биофизикалық зерттеу әдістері. Биофизикалық зерттеулердің деңгейлері: космостық,ағзалық,клеткалық,субклеткалық,молекулярлық Биофизикадағы негізгі қолданбалы әдістерді білу. Ұйымдастыру деңгейі мен жүйелерді бағалау критерийлерін үйрену. 22. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 2 2 2 Термодинамика – ағзадағы зат,жылу және энергия алмасуы туралы ғылым Ағза ашық жүйе ретінде. Термодинамикалық жүйеден биотермодинамикалық жүйенің айырмашылығы.В.И.Вернадскийдің гомеостаз туралы еңбектері. Тірі жүйенің өлі жүйеден айырмашылығын қарастыру, тірі тұтастығы мен жүйелілігі туралы көзқарас қалыптастыру. 23. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 4 апта 3 3 Термодинамикажәне энергетикалық процестер Биологиялық жүйелердегі градиенттер Биологиялық жүйелердегі градиенттер туралы түсініктің болы Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 6 апта 2 4 Тепе-тең емес термодинамика Энтропия Негэнтропия. Тірі жүйелердегі қалыптасу алгоритмі болмауы мен антиэнтропия туралы П.В.Кобзев концепциясы Тірі жүйелердегі антиэнропия туралы түсініктің болуын қалыптастыру Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 8 нед 2 5 Автотолқындар. Автотербелісті процесстер. Биожүйенің тербелус параметрлері құрылымы бойынша функционалды күйін болжау. Зерттеулерде автотербелісті процестерді ажырата білуге үйрену Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 10 апта 2 6 Биолокация және оның геология мен экологияда қолданылуы. Биологиялық жүйелерді ұйымдастыру туралы. Тіршілік әрекетіндегі биоырғақтардың ролі Биоырғақты талдай бәлу. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 12 апта 2 7 Биопотенциалдардың түзілуі мен қалыптасуындағы полиэлектролиттердің ролі. Электрлік аймақтардың байланыссыз тіркелуі. Пляеваның еңбектнріндегі электростатикалық аймақтарды тіркеу әдістері. Иондардың биоэнергетикасы мен иондар ағымы. . Тірі жүйелердің биопотенциалын анықтап үйрену. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 тест. сауал 14 апта 4 8 Акупунктура. Электр тогын акупунктурада қолдану. Ауыл шаруашылық, медицинада және биологияда электрөткізгіштік әдісін қолданылуы. Акупунктуралық нүктелердің теориялары мен механизмдерін білу. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 4 9 Флуоресценция, Стокс заңы. Антистоксиялық флуоресценция. Лабораториялық жұмыстағы фуорометрлік құрылғылардың қолданылу принциптері Флуорометриялық әдістерді өолдануды үйрену Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 2 10 Көру мен фотосинтездің биологиялық механизмдері Көру мен фотосинтездің биологиялық механизмдерінен хабардар болу Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988 2 11 Иондаушы сәулелерді практика мен ғылымда қолдану.Химиялық қорғаныс.Ультра дыбыстардың медицинада қолданылуы. Аз интенсивті және үлкен жиіліктегі лазерлік сәулелердің биофизикалық механизмдері. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 5 1 РБ тапсырмалары : (1-2 тақырыптар бойынша ) 31. Термодинамиканың 1-ші заңының биологиялық жүйелерге қолданылуындағы тәжірибелік дәлелдемелері 32. Ішкі энергия 33. Біріншілік(негізгі) және екіншілік(белсенді) жылу 34. Ағзаның энергетикалық балансы 35. Биофизиканың физиотерапиядағы мәні(диаермия,индутотермия,лазеротерапия) 36. Биофизиканың медициналық,ауыл шаруашылық және де өзгеде салалардың дамуындағы маңызы 37. Стационарлы күйге көшу 38. Парабиоз және паранекроз 39. Термодинамикалық жүйелер 40. Ашық термодинамикалық жүйе 41. Жабық термодинамикалық жүйе 42. Тұйықталған термодинамикалық жүйе 43. Термодинамиканың бірінші заңы 44. Термодинамиканың екінші заңы 45. Энтропия және негэнтропия. 46. В.И.Вернадский еңбектері 47. Бауэр принципі 48. Пригожин теоремасы. 49. П.В.Кобзев концепциясы 50. Қайтымды және қайтымсыз термодинамикалық процестер 51. КПД био жүйесі. 52. Гесс заңы 53. Энергия. Энергии түрлері. 54. Жұмыс түрлері 55. Автотолқындар 56. Тербеліс процесінің механизмдері 57. Биоырғақтар туралы 58. Биоритм және адаптация. 59. Дисперсия. Дисперсия түрлері. 60. Пейсмекер туралы 2 РБ тапсырмалары : (3-4 тақырыптар бойынша ) 31. Нернст теңдеуі 32. Доннан теңдігі 33. Диффузионды потенциалдар 34. Мембраналық потенциалдар 35. Тотығу-тотықсыздану потенциалы 36. Тыныштық потенциалы 37. Әрекет потенциалы 38. Стокс заңы 39. Электронды-парамагнитті резонанс. 40. Электр ағымдарының байланыссыз тіркелуі 41. Электрогенді иондар ағымының биоэнергетикасы 42. Фотобиологиялық процестер 43. Молекулалардың энергетикалық теңдеулері 44. Люминесценция. 45. Флуоресценция. 46. Фосфоресценция. 47. Хемилюминесценция. 48. Лазер,олардың түрлері. 49. Рентген сәулелері 50. Альфа-бөлшектер 51. Бета- бөлшектер 52. Протондар және дейтрондар 53. Ионадушы сәулелер физикасы 54. Иондаушы сәулелер түрлері 55. Биожүйелердің электрөткізгіштігі 56. Тұрақты токтың электрөткізгіштігі 57. Ауыспалы токтың электрөткізгіштігі 58. Импеданс. 59. Поляризация түрлері 60. Акупунктуралы диагностика. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУІ «Биофизиканың таңдаулы бөлімдері » курсы бойынша кесте және сызбалардың саны -24. Қажетті лабораториялық құрылығылар-(РН-метр, спектрофотометр, лазер, монохроматор, электростимулятор, осциллограф, биокүшейткіш, центрифугалар микроскоп, лабораториялық шынылар,химиялық реактивтер, лабораториялық жануарлар). Пән бойынша бақылау тапсырмалары- 400 тест сұрақтары және биофизикалық есептер. Ұсынылған әдебиеттер тізімі Негізгі әдебиеттер: 24. Самойлов и др. Биофизика СП, АСТ, 2003 25. Антонов В.Ф. и др. Биофизика.М.: ГИЦ «ВЛАДОС», 1999 26. Березин Т.И. Медицинская биофизика. М.: Высшая школа, 1988 27. Блюменфельд Л.Д. Проблемы биологической физики. М.: Наука, 1977 28. Волькенштейн М.В. Биофизика. М.: Наука, 1988 29. Губанов Г.И., Утепбергенов А.А. Медицинская биофизика М.: Медицина, 1978 30. Инюшин В.М. Конспект лекций по общей биофизике. Алматы: КазГУ, 1994 31. Рубин А.Б. Биофизика (1 и 2 книги). М.: Высшая школа, 1987 32. Тарусов Б.Н. и др. Биофизика. М.: Высшая школа, 1968 33. Ярмоненко С.П. Радиобиология человека и животных: Учебник. М.: Высш.шк., 1988. 424 с. Қосымша әдебиеттер: 16. Волькенштейн М.В. Энтропия и информация. М.: Наука 1986г. 17. Глансдорф П., Пригожин И. Термодинамическая теория структуры стабильности и флуктуаций. М.: Мир, 1973 18. Гурвич А.А. и др. Энергетьические основы митогенетического излучения и его регистрация на фотоэлектронных умножителях. М.: Медицина, 1974 19. Дорохов Г.П. Перспективы применения электромагнитных полей в растениеводстве. Алма-Ата, КазНИИНТИ, 1984 20. Иваницкий П.Р. и др. Математическая биофизика клетки. М.: Наука, 1978 21. Ингрем Д. Электронный парамагнитный резонанс в биологии. М.: Мир, 1972 22. Поливода Б.И., Конев В.В., Попов Г.А. Биофизические аспекты радиационного поражения биомембран. М.: Энергоатомиздат, 1990. 160с. 23. Кудряшов Ю.Б., Беренфельд Б.С. Основы радиационной биофизики. М.: МГУ, 1982. 304 с. Білімді бағалау: 1 Рубеждік бақылау -100%-7 апта; 2 Рубеждік бақылау -100%-8 апта; Емтихан -100% |
Biophysics |
Силлабус биофизика-БТ для 2014-15 |
|
Electrical Conductivity of Biological Systems |
Силлабус электропроводность биологических систем 2013-14 |
|
Doctoral Student's Research Work (Research Seminar II) |
Силлабус Экологическая биофизика 2013 |
силлабус для студентов |
Biophysics |
Силлабус биофизика-2015-16 Материаловедение |
|
Thermodynamics of Biological Processes |
силлабус -термодинамика для докторантов 2012-13 каз |
|
Electrical Conductivity of Biological Systems |
Вопросы экзамена докторантура |
|
Ecological Biophysics |
lectures |
|
Ecological Biophysics |
Вопросы тестов по биофизик-С.Т.Т.1 |
|
Doctor Sciences Resarch Work and Fullfilment of Dissertation |
-attachments-article-1463-ПОЛОЖЕНИЕ НИРД 2012 - РУС |
|
Biophysics |
Силлабус биофизика-2014 для физфака |
|
Biophysics Bases |
Книгообеспеченность - основы биофизики |
|
Biophysics Bases |
ЭКОЛОГИЧЕСКАЯ БИОФИЗИКА КАК ИНТЕГРИРУЮЩАЯ НАУКА |
|
Biophysics Bases |
Задания для СРС ө Биофизика |
|
Biophysics Bases |
Основы биофизики вопросы 2013 -14 |
|
Biophysics Bases |
Шаблон теста биофизика-2013- верно 10 вопросов |
|
Electrical Conductivity of Biological Systems |
Силлабус электропроводность биологических систем 2013-14 каз |
|
State Exam in the Specialty |
Программа Биология-пед. каз 2013 бакалавры |
|
State Exam in the Specialty |
Программа Биология-пед. рус-2013 бакалавры |
|
Biophysics |
Экзаменационные вопросы сессия 2017 года |
|
Electrical Conductivity of Biological Systems |
Силлабус электропроводность биологических систем 2015-16 |
|
Electrical Conductivity of Biological Systems |
Силлабус электропроводность биологических систем 2015-16 (n) |
|
Electrical Conductivity of Biological Systems |
Силлабус электропроводность биологических систем 2015-16 |
|
Biophysics |
Силлабус биофизика-2012 |
|
Biophysics |
Силлабус биофизика-2012 каз |
|
Biophysics |
СРС метод указ каз |
|
Biophysics |
КУМОД Биофизика |
|
Biophysics of cellular processes |
Жасушалық процестер биофизикасы 2023 |
|
Biophysics of cellular processes |
5 лекция |
|
Biophysics of cellular processes |
7 лекция |
|
Biophysics of cellular processes |
11 лекция |
|
Applied Biophysics |
Программа ИЭ ПБФ БТ 2023 |
|
Biophysics of cellular processes |
Программа ИЭ БФ клетки 2023 |
|
Biophysics |
Программа ИЭ БФ ББ 2023 |
|
Pedagogical |
Приказ об организации и проведении педагогической практики студентов , 5В07100 -«Биотехнология» (2877112 v2) |
|
Pedagogical |
приказ об организации практики 2 курс ББП |
|
Applied Biophysics |
Лекция 12 |
|
Biophysics of Regulatory Processes |
семинардың сұрақтары |
|
Biophysics |
Программа MIDLtermэкзамена биофизика2018.2019уч.год |
|
Biophysics |
Exam program BFiz БТ |
|
Selected chapters of chronobiology |
9 Лекция |
|
1
Тулеуханов Султан
Адам физиологиясы
"Қазақуниверситеті" 2011 - г. 347 - стр.
2
Тулеуханов Султан
Физиологические основы физического воспитания и видов спорта
"Қазақуниверситеті" 2011 - г. 129 - стр.
3
Тулеуханов Султан
Биофизика
"Қазақуниверситеті" 2011 - г. 310 - стр.
4
Тулеуханов Султан
Дене шынықтыру мен спорт түрлерінің физиологиялық негіздері
"Қазақуниверситеті" 2011 - г. 111 - стр.
5
Тулеуханов Султан
Биофизика
"Высшая школа Казахстана" МОН РК 2012 - г. 10 - стр.
6
Тулеуханов Султан
Ағзалардың қызметін зуееун және бейімделу механизмдері
"Қазак университеті" 2013 - г. 11 - стр.
7
Тулеуханов Султан
«ОСНОВЫ РАДИАЦИОННОЙ БИОФИЗИКИ И НОРМИ-РОВАНИЯ РАДИАЦИОННОЙ БЕЗОПАСНОСТИ»
"Қазак университеті" 2013 - г. 7 - стр.
8
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Аблайханова Н.Т.
Infrasonic waves and its effects
"Қазак университеті" 2013 - г. 7 - стр.
9
Тулеуханов Султан
Инюшин В.М., Швецова Е.В., Гумарова Л.Ж., Кулбаева М.С.
Методическое руководство к лабораторным занятиям по биологической физике.
" Қазақ университеті " 2015 - г. ISBN 978-601-04-1340-5 7 - стр.
10
Тулеуханов Султан
Торманов Н.., Атанбаева Г.К.
Адам және жануарлар физиологиясы пәнінен тесттік тапсырмалар жинағы
" Қазақ университеті " 2015 - г. ISBN казну им. аль-фараби 167 - стр.
11
Тулеуханов Султан
Биологиялық физиканың лабораториялық сабағына әдістемелік нұскау
" Қазақ университеті " 2016 - г. ISBN 978-601-04-1664-2 8 - стр.
12
Тулеуханов Султан
Биологиядан білім беру концепциясы және окытудын инновациялык әдестемелері
Казак универсiтетi 2016 - г. ISBN 978-601-04-1481-5 15 - стр.
13
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Торманов Н.., Уршеева Б.И.
Торманов Н.Т., Тулеуханов С.Т., Аблайханова Н.Т., Уршеева Б.И. «Биологиялық концепция және оқытудың инновациялық әдістемесі»
" Қазақ университеті " 2016 - г. ISBN 978-601-04-1481-5 280 - стр.
14
Тулеуханов Султан
Manual for laboratory classes in biological physics
" Қазақ университеті " 2016 - г. ISBN 978-601-04-2471-5 121 - стр.
15
Тулеуханов Султан
Инюшин В.М., Швецова Е.В., Гумарова Л.Ж., Кулбаева М.С.
Биологиялық физиканың лабораториялық сабағына әдістемелік нұсқау. әл-Фараби атындағы ҚазҰУ. Алматы, «Қазақ университеті» 2016.
" Қазақ университеті " 2016 - г. ISBN 978-601-04-1664-2 130 - стр.
16
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Аблайханова Н.Т., Торманов Н.., Кулбаева М.С.
Орта мектепте өткізілетін педагогикалық практиканы ұйымдастырудың әдістемелік нұсқауы. әл-Фараби атындағы ҚазҰУ. Алматы, «Қазақ университеті» 2017.
" Қазақ университеті " 2017 - г. ISBN 978-601-04-2248-3 76 - стр.
17
Тулеуханов Султан
Биофизика, оқу құралы. Қарағанды 2016
Қарағанды Болашақ-Баспа 2015 2016 - г. ISBN 978-601-7879-30-3 342 - стр.
18
Тулеуханов Султан
Инюшин В.М., Швецова Е.В., Гумарова Л.Ж., Кулбаева М.С.
Manual for laboratory classes in biological physics, methodical development. Al-Farabi Kazakh National University. Almaty «Qazaq university» 2016.
" Қазақ университеті " 2016 - г. ISBN 978-601-04-2471-5 116 - стр.
19
Тулеуханов Султан
Основы биоэнергетики Учебное пособие Алматы: Қазақ университеті 2016 -164с.
" Қазақ университеті " 2016 - г. ISBN 978-601-04-2487-6 163 - стр.
20
Тулеуханов Султан
Инюшин В.М., Швецова Е.В., Гумарова Л.Ж., Кулбаева М.С.
Экологиялық биофизика
" Қазақ университеті " 2017 - г. ISBN 978-601-04-2297-1 8 - стр.
21
Тулеуханов Султан
Торманов Н.., Уршеева Б.И.
«ЖҮРЕК-ҚАНТАМЫР ЖҮЙЕСІНІҢ ФИЗИОЛОГИЯСЫ»
" Қазақ университеті " 2018 - г. 180 - стр.
22
Тулеуханов Султан
Инюшин В.М., Гумарова Л.Ж., Кулбаева М.С., Қайрат Б.Қ.
Экологиялық биофизика
" Қазақ университеті " 2018 - г. ISBN 978-601-04-3316-8 126 - стр.
23
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Гумарова Л.Ж., Кулбаева М.С.
Биологиялық процестер кинетикасына кіріспе
" Қазақ университеті " 2019 - г. 10 - стр.
24
Тулеуханов Султан
Инюшин В.М., Швецова Е.В., Гумарова Л.Ж., Кулбаева М.С., Қайрат Б.Қ.
Биофизика бойынша тесттік тапсырмалар
" Қазақ университеті " 2019 - г. 10 - стр.
25
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Гумарова Л.Ж., Кулбаева М.С.
ВВЕДЕНИЕ В КИНЕТИКУ БИЛОГИЧЕСКИХ ПРОЦЕССОВ
" Қазақ университеті " 2019 - г. 4 - стр.
26
Тулеуханов Султан
Инюшин В.М., Швецова Е.В., Гумарова Л.Ж., Кулбаева М.С., Қайрат Б.Қ.
ТЕСТЫ ПО БИOФИЗИКЕ
" Қазақ университеті " 2019 - г. 4 - стр.
27
Тулеуханов Султан
Еланцев А.Б., Маутенбаев А.А., Мадиева Г.Б., Калматаева Ж.А.
Спорттық гигиена
" Қазақ университеті " 2019 - г. ISBN 978-601-04-3716-6 12 - стр.
28
Тулеуханов Султан
Carbon-silicon containing sorbents from plant fiber for efferent therapy
" Қазақ университеті " 2022 - г. 391 - стр.
29
Тулеуханов Султан
Углерод-кремний содержащие сорбенты из растительной клетчатки для эфферентной терапии
" Қазақ университеті " 2021 - г. 450 - стр.
30
Тулеуханов Султан
Биожүйелер экологиясы
І. Жансүгіров атындағы ЖМУ 2021 - г. 311 - стр.
31
Тулеуханов Султан
Инюшин В.М., Швецова Е.В., Кулбаева М.С., Қайрат Б.Қ.
Biophysics test questions
" Қазақ университеті " 2023 - г. ISBN 9786010462199 79 - стр.
32
Тулеуханов Султан
Дюсембин Х.., Абеуова Г.Х.
Жасқа сай балалар физиологиясы. Оқулық
" Қазақ университеті " 2018 - г. ISBN 978-601-04-3512-4 236 - стр.
33
Тулеуханов Султан
Асцитті карциномды Эрлих жасушаларындағы экзоцитозды зерттеудің әдістемелік тәсілдері 2011 - г. 8 - стр. 1
34
Тулеуханов Султан
Кардио-респираторлық жүйенің мезгілге байланысты хроноқұрылымдық параметрлерінің ерекшеліктері 2011 - г. 5 - стр. 1
35
Тулеуханов Султан
Қалыпты және патология жағдайындағы жануарлар ағзасының функционалды күйін Кирлиан эффектісі бойынша зерттеу 2011 - г. 9 - стр. 1
36
Тулеуханов Султан
Қорғасын ацетатының әсерімен зақымдалған сүйек кемігінің қан түзілуіне жаңа БИВ-7 қосылысының әсері 2011 - г. 4 - стр. 1
37
Тулеуханов Султан
Стресс факторлардың ағзаға тигізетін әсерлерін аурикулярлы биоактивті нүктелердің биофизикалық қасиеттері бойынша зерттеу және олардың хроноқұрылымдық параметрлерін анықтау 2011 - г. 5 - стр. 1
38
Тулеуханов Султан
Экзогенді факторлардың жануарлардың электрокардиограммасына әсері // ҚазҰУ хабаршысы. 2011 - г. 5 - стр. 1
39
Тулеуханов Султан
Влияние экзаменационного стресса на некоторые показатели ЭКГ студентов в разные сезоны года 2011 - г. 3 - стр. 1
40
Тулеуханов Султан
Исследование экзоцитоза и фосфолипидного состава мембран в клетках асцитной карциномы Эрлиха в условиях гипоксии 2011 - г. 6 - стр. 1
41
Тулеуханов Султан
Профессор В. М. Инюшин - ученый, организатор науки и общественный деятель 2011 - г. 3 - стр. 1
42
Тулеуханов Султан
Biomechanical and bioelectrical properties of rat’s blood under the effect of infrasound at different durations of time 2011 - г. 6 - стр. 1
43
Тулеуханов Султан
Merging of phospholipids membranes with a plasmatic membrane of cells 2011 - г. 5 - стр. 1
44
Тулеуханов Султан
Study the biological effect of infrasound treated water on the erythrocyte membrane permeability 2011 - г. 7 - стр. 2
45
Тулеуханов Султан
The influense of the infrasound on the immunological properties of rats blood 2011 - г. 11 - стр. 3
46
Тулеуханов Султан
Егеуқұйрықтардың иммундық клеткаларының көрсеткіштеріне қорғасын ацетатының әсері және оларды белсенді қосылыстармен калыптастыру. 2011 - г. 5 - стр. 0
47
Тулеуханов Султан
Стресс-факторлардың әсерінен жануарлар терісіндегі биоактівті нүктелерінің (БАН) температурасының тәуліктік және маусымдық динамикасының ерешеліктері. 2011 - г. 7 - стр. 0
48
Тулеуханов Султан
Исследование особенностей слияния клеточных мембран в ходе экзоцитоза. 2011 - г. 4 - стр. 0
49
Тулеуханов Султан
Study of phospholipids membranes fusion with a plasmatic membrane of cells. Modern Problems in Biochemical Physics 2011 - г. 12 - стр. 0
50
Тулеуханов Султан
Экзогенді факторлардың жануарлардың шартты рефлексті әрекетіне әсерін анықтау. 2012 - г. 3 - стр. 1
51
Тулеуханов Султан
Биоалуантүрлілік және денсаулық. 2012 - г. 5 - стр. 0
52
Тулеуханов Султан
28. Влияние перфтордекалина на жизнеспособность клеток асцитной карциномы Эрлиха в условиях гипоксии 2011 - г. 4 - стр. 0
53
Тулеуханов Султан
Кулбаева М.С., Кембаева С.К. Стресс факторлардың ағзаға тигізетін әсерлерін аурикулярлы биоактивт нүктелердің биофизикалық қасиеттері бойынша зерттеу және олардың хроноқұрылымдық параметрлерін анықтау 2011 - г. 5 - стр. 0
54
Тулеуханов Султан
Бактыбаева Л.К., Атанбаева Г.К. Исследование результатов воздействия инфразвуковых волн в течении 15, 60 минут на лейкограмму крови 2012 - г. 6 - стр. 0
55
Тулеуханов Султан
Бактыбаева Л.К., Атанбаева Г.К. Контактное и опосредованное влияние инфразвука в малых дозах на лейкограмму крови // 2012 - г. 8 - стр. 0
56
Тулеуханов Султан
Кулбаева М.С., Шарипова С.А., Аблайханова Н.Т., Сраилова Г.Т. Особенности временной организации суточных ритмов сердечно-сосудистых систем у больных с сахарным диабетом 2012 - г. 1 - стр. 292
57
Тулеуханов Султан
Атанбаева Г.К. Ауыр металдардың иммундық клеткаларға әсерін зерттеу 2012 - г. 2 - стр. 292
58
Тулеуханов Султан
Жатканбаева А.Р., Кулбаева М.С., Шарипова С.А., Аблайханова Н.Т., Сраилова Г.Т. СУТОЧНАЯ ДИНАМИКА СЕРДЕЧНО-СОСУДИСТОЙ СИСТЕМЫ ПРИ САХАРНОМ ДИАБЕТЕ 2 ТИПА 2012 - г. 4 - стр. 35
59
Тулеуханов Султан
Жатканбаева А.Р., Кембаева С.К., Еланцев А.Б., Швецова Е.В., Кулбаева М.С. Вибрация әсерін қояндардың аурикулярлы биоактивті нүктелерінің биопотенциалдарының көрсеткіштері бойынша зерттеу 2012 - г. 4 - стр. 3
60
Тулеуханов Султан
Жүнісжан А.Ж., Атанбаева Г.К., Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С. Биоактивті нүктелердің электрөткізгіштігі бойынша шудың ағзаға тигізетін әсерін бағалау 2012 - г. 4 - стр. 3
61
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С. Циркадианная динамика сердечно-сосудистой системы человека при сахарном диабете 2 типа в зимний сезон года 2013 - г. 5 - стр. 1
62
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т. Изучение физиолого-морфологических механизмов действия наноструктурированного нано-энтеросорбента «инго-2» на организм животных 2012 - г. 5 - стр. 1
63
Тулеуханов Султан
Study of phospholipids membranes fusion with a plasmatic membrane of cells 2012 - г. 11 - стр. 0
64
Тулеуханов Султан
Study of phospholipids membranes fusion with a plasmatic membrane of cells 2012 - г. 11 - стр. 0
65
Тулеуханов Султан
Can He-Ne Laser Induce Changes in Oxidative Stress and Antioxidant Activities of Wheat Cultivars from Kazakhstan and Egypt? 2013 - г. 11 - стр. 0
66
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т. Жаз мезгіліндегі қант диабетімен ауыратын және сау адамдрдың жүрек-қан тамырлар жүйесінің тәуліктік динамикасының хроноқұрылымдық көрсеткіштерін анықтау 2013 - г. 5 - стр. 0
67
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т. 2013 - г. 5 - стр. 0
68
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т. Қалыпты жағдайдағы және тәжірибеден кейінгі балық қанының лейкоцитарлық формуласына сипаттама 2013 - г. 3 - стр. 0
69
Тулеуханов Султан
Торманов Н.., Маутенбаев А.А. БИОАЛУАНТҮРЛІЛІК ЖӘНЕ ДЕНСАУЛЫҚ 2012 - г. 4 - стр. 0
70
Тулеуханов Султан
Атанбаева Г.К. Қалыпты жағдайдағы және тәжрибеден кейінгі балық қанының лейкоцитарлық формуласына сипаттама. 2013 - г. 4 - стр. 0
71
Тулеуханов Султан
Атанбаева Г.К. Студенттердің оқу процесіне бейімделу барысындағы гемодинамикалық көрсеткіштерін зертту. 2013 - г. 3 - стр. 0
72
Тулеуханов Султан
Противораковое действие этанольного экстракта листьев облепихи (Hippophae ramnoides l.) на клетки острой миелоидной лейкемий человека in vitro 2014 - г. 4 - стр. 158
73
Тулеуханов Султан
Жұпаргул, шалфей, және итмұрын сығындыларының лейкемия клеткаларына цитотоксикалық белсенділігі 2014 - г. 6 - стр. 40
74
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Тусупбекова Г.А. Изучение влияние наноэнтеросорбентов на лейкоцитарную формулу крови животных при действий сырой нефтью 2014 - г. 4 - стр. 42
75
Тулеуханов Султан
Өсімдіктердің құрғақ сығындыларының in vitro жағдайындағы антилейкемиялық әсері 2014 - г. 7 - стр. 42
76
Тулеуханов Султан
Төмен температуралық плазма көмегімен қуық асты без ісік клеткаларының апоптозын индукциялау 2014 - г. 7 - стр. 42
77
Тулеуханов Султан
Тусупбекова Г.А., Аблайханова Н.Т., Уршеева Б.И. "Исследованя физиологических показателей кардиореспираторной системы в условиях окружающей среды." 2014 - г. 5 - стр. 42
78
Тулеуханов Султан
Уршеева Б.И., Болатбек З.., Торманов Н.. «Биологиядан білім беру концепциясы» 2014 - г. 5 - стр. 60
79
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С. Шудың ұзақ мерзімді әсерін қояндардың терісіндегі аурикулярлы биоактивті нүктенің биофизикалық қасиеті бойынша зерттеу. 2015 - г. 5 - стр. 2
80
Тулеуханов Султан
Қуық асты безі метастатикалық ісік клеткаларының тіршілік қабілетіне төмен температуралық атмосфералық плазманың әсерін зерттеу 2015 - г. 8 - стр. 0
81
Тулеуханов Султан
Тусупбекова Г.А., Аблайханова Н.Т. Ауыр металдар әсерінде қан клеткаларының функционалдық ерекшелігі. 2015 - г. 6 - стр. 64
82
Тулеуханов Султан
Тусупбекова Г.А., Аблайханова Н.Т. Ауыр металдар әсерінде қан клеткаларының функционалдық ерекшелігі. 2015 - г. 6 - стр. 64
83
Тулеуханов Султан
Атанбаева Г.К. INFLUENCE OF DAIBETES ON BIOCHEMICAL FACTORS OF BLOOD AND LYMPH IN RATS 2015 - г. 4 - стр. 1
84
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Гумарова Л.Ж., Кулбаева М.С. О центральных регуляторах биологических волн 2016 - г. 6 - стр. 20
85
Тулеуханов Султан
Есимсиитова З.Б., Аблайханова Н.Т. Термиялық күйік ауруларын емдеу кезінде наноэнтеросорбентті таңғыштардың емдік қасиетін зерттеу 2014 - г. 4 - стр. 0
86
Тулеуханов Султан
Қайрат Б.Қ., Аблайханова Н.Т., Оразова С.Б. Жасанды жағдайларда өсірілетін бекіре тұқымдастары шабақтарының бұлшық ет ұлпасының химиялық құрамына әртүрлі өнімдік жемдер құрамының әсері 2015 - г. 6 - стр. 63
87
Тулеуханов Султан
Шаповалов Ю.А., Швецова Е.В. электроферментативная аналитическая система мед конгресс 2016 - г. 5 - стр. 16
88
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Кулбаева М.С. Опыт реализации программы МООК по курсу «Биофизика» 2016 - г. 1 - стр. 0
89
Тулеуханов Султан
Кулбаева М.С., Инюшин В.М., Швецова Е.В. Значение контроля, оценки знаний и структуры курса для формирования профессиональных компетенций по дисциплине «Биофизика» 2016 - г. 1 - стр. 0
90
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Аблайханова Н.Т., Тусупбекова Г.А., Кулбаева М.С. Действие инфразвука на проницаемость эритроцитарных мембран и на гематологические показатели крови животных 2015 - г. 1 - стр. 2
91
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Инюшин В.М., Кулбаева М.С. Методические аспекты преподавания в университете курсов «Биофизика» и «Экологическая биофизика» 2015 - г. 1 - стр. 1
92
Тулеуханов Султан
Кулбаева М.С., Аблайханова Н.Т. Әртүрлі жас аралығындағы жасөспірімдердің жүктемеден алдын және жүктемеден кейінгі систолалық қысымын зерттеу 2015 - г. 4 - стр. 0
93
Тулеуханов Султан
Кулбаева М.С. Қалыпты жағдайдағы және қалқанша безіндегі физиологиялық өзгерістері байқалған студенттердің жүрек қантамырлар жүйесінің хроноқұрылымдық көрсеткіштерін зерттеу 2015 - г. 4 - стр. 0
94
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Кулбаева М.С., Уршеева Б.И., Төленова С.Е., Жаманбаева Г.Т. Қоршaғaн ортaның электромaгниттік өрісінің әсерінде жүрген миопияғa шaлдыққaн студенттердің биологиялық aктивті нүктелерінің темперaтурaлық көрсеткіштерін зерттеу 2016 - г. 9 - стр. 16
95
Тулеуханов Султан
Уршеева Б.И., Торманов Н.. Қоршaғaн ортa фaкторлaрының aдaм денсaулығынa әсерін зерттеудегі экологиялық медицинaның рөлі 2016 - г. 11 - стр. 46
96
Тулеуханов Султан
Орталык жуйке жуйесіне саламатзыздакты улгелеу кезендегі әселері 2016 - г. 3 - стр. 40
97
Тулеуханов Султан
Исследование влияния фитопрепарата "Экдифит" на работоспособность человека 2013 - г. 3 - стр. 59
98
Тулеуханов Султан
Жаманбаева Г.Т., Жапаркулова Н.И., Мурзахметова М.. Химиялық косылыстардың организмге токсикалық әсер ету механизмдері 2016 - г. 4 - стр. 40
99
Тулеуханов Султан
Биофотоника в нейронных сетях 2016 - г. 3 - стр. 16
100
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С. Современные аспекты хрономедицины 2016 - г. 6 - стр. 16
101
Тулеуханов Султан
Торманов Н.., Жапаркулова Н.И. ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ФАКТОРЛАРДЫҢ ТІРІ АҒЗАЛАРДЫҢ ЭНЕРГИЯ АЛМАСУЫНА ӘСЕРІ 2015 - г. 6 - стр. 45
102
Тулеуханов Султан
Торманов Н.., Уршеева Б.И. Әл-Фaрaби aтындaғы қaзaқ ұлттық университеті, Қaзaқстaн Республикасы, Aлмaты қ. Қоршaғaн ортa фaкторлaрының aдaм денсaулығынa әсерін зерттеудегі экологиялық медицинaның рөлі Тормaнов Н.Т., Төлеухaнов С.Т., Уршеевa Б.И. ҚазҰУ ХАБАРШЫСЫ Экология сериясы №1 (46) Алматы «Қазақ университеті» 2016 16-26бб 2016 - г. 10 - стр. 46
103
Тулеуханов Султан
Жаманбаева Г.Т., Швецова Е.В., Кулбаева М.С., Уршеева Б.И. ҚОРШAҒAН ОРТAНЫҢ ЭЛЕКТРОМAГНИТТІК ӨРІСІНІҢ ӘСЕРІНДЕ ЖҮРГЕН МИОПИЯҒA ШAЛДЫҚҚAН СТУДЕНТТЕРДІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ AКТИВТІ НҮКТЕЛЕРІНІҢ ТЕМПЕРAТУРAЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН ЗЕРТТЕУ 2016 - г. 8 - стр. 46
104
Тулеуханов Султан
Кулбаева М.С., Швецова Е.В., Уршеева Б.И. ҚазҰУ ХАБАРШЫСЫ Экология сериясы №1 (46) Алматы «Қазақ университеті» 2016 Aбдигaппaр A.Е., Кулбaевa М.С., Тулеухaнов С.Т., Швецовa Е.В., Уршеевa Б.И., Жaмaнбaевa Г.Т., Толеновa Қ.Д. «Исследовaние темперaтурных покaзaтелей биологически aктивных точек у студентов с миопией, нaходящихся под влиянием электромaгнитных пол 2015 - г. 8 - стр. 46
105
Тулеуханов Султан
2016 - г. 10 - стр. 0
106
Тулеуханов Султан
Физиологические и морфологические изменения внутренних органов крыс при отравлении свинцом на фоне использования наноэнтеросорбент "Инго-2" 2016 - г. 8 - стр. 49
107
Тулеуханов Султан
«Сапанокс – иммуно+» иммунды ынтыландыргыш препаратынын жануар қанына гематологиялық корсеткіштеріне эсері 2016 - г. 3 - стр. 1
108
Тулеуханов Султан
Изучение морфофизиологических свойств наноэнтереосорбента 2 для очищения организма животных при отравлением кадмием 2016 - г. 10 - стр. 49
109
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Есимсиитова З.Б., Аблайханова Н.Т., Тусупбекова Г.А. 2016 - г. 10 - стр. 4
110
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Есимсиитова З.Б., Аблайханова Н.Т., Тусупбекова Г.А. 2016 - г. 10 - стр. 4
111
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Атанбаева Г.К., Уршеева Б.И., Аблайханова Н.Т., Тусупбекова Г.А. 2016 - г. 10 - стр. 3
112
Тулеуханов Султан
Умбетьярова Л.Б., Дохдырбай М.. Анализ заболеваемости колоректальным раком в Республике Каазахстан в 2009-2013гг. Қазақ ұлттық медицина университетінің Хабаршысы, Алматы, №1 2016.Анализ заболеваемости колоректальным раком в Республике Каазахстан в 2009-2013гг. Қазақ ұлттық медицина университетінің Хабаршысы, Алматы, №1 2016. 2016 - г. 6 - стр. 1
113
Тулеуханов Султан
Есжанов Б.. Сүт безінің қатерлі ісігімен фиброзды-кистозды мастопатияның салыстырмалы ерекшеліктері. Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым Академиясының Өсімдіктердің биологиясы және биотехнологиясы институтының Хабарлары,биология және медицина сериясы. №1(319) қаңтар-ақпан 2017ж. Алматы, ҚР.ҰҒА. 2017 - г. 2 - стр. 1
114
Тулеуханов Султан
The mechanism of polyphenolic compounds on prostate cancer. Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылыми Академиясының Баяндамалары. Volume 1, Number 311(2017),23-30. 2017 - г. 8 - стр. 1
115
Тулеуханов Султан
Механизмы действия полифенольных соединений на раковые клетки простаты 2017 - г. 10 - стр. 0
116
Тулеуханов Султан
Маутенбаев А.А., Атанбаева Г.К. ЕГЕУҚҰЙРЫҚТАРДЫҢ ҚАН ЖАСУШАЛАРЫНА ҚОРҒАСЫН, МЫРЫШ, КАДМИЙ ТҰЗДАРЫНЫҢ ҚОСЫНДЫСЫНЫҢ ӘСЕРІН ЗЕРТТЕУ. 2016 - г. 1 - стр. 69
117
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С. МЕНЕДЖМЕНТ УНИВЕРСИТЕТА И ПРОБЛЕМЫ СОСТАВЛЕНИЯ РАСПИСАНИЯ УЧЕБНЫХ ЗАНЯТИЙ 2017 - г. 5 - стр. 4
118
Тулеуханов Султан
Mitochondria- Mediated Anticancer Effects of Non-Thermal Atmospheric Plasma. Plos one 11(6)7. Dol:10.1371./journal.pone.0156818. June 6, 2016. 2016 - г. 10 - стр. 0
119
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Сраилова Г.Т., Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С. Учет требований работодателей при подготовке магистарнтов по специальности 6М011300 –Биология. // Мат. Респ. учебно-метод. обучающего семинара: «Биологическое образование в современной школе» для учителей биологии. 17-18 марта 2017 г. Алматы, 2017. 2017 - г. 4 - стр. 0
120
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Тусупбекова Г.А., Ахметова А.Б., Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С. Ақпаратты технология құралдарының биологияны оқытудағы рөлі 2017 - г. 3 - стр. 0
121
Тулеуханов Султан
The mechanism of polyphenolic compounds on prostate cancer. 2017 - г. 8 - стр. 311
122
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Аблайханова Н.Т., Тусупбекова Г.А. 2016 - г. 10 - стр. 49
123
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Ыдырыс Ә.. Study on the effect of the Kazakh Traditional Medicine Kezimuk granules to the immunologic function of cyclophosphamide induced immunosuppressed mice 2017 - г. 7 - стр. 10
124
Тулеуханов Султан
Ыдырыс Ә.., Аблайханова Н.Т. Study on the effect of the Kazakh National Medicine Kezimuk granules to the immunologic function of cyclophosphamide induced immunosuppressed mice 2017 - г. 7 - стр. 1
125
Тулеуханов Султан
Ыдырыс Ә.., Аблайханова Н.Т. Effects of Almaty city ecological factors on students blood indices at Al-Farabi National University 2017 - г. 8 - стр. 0
126
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Тусупбекова Г.А. Research of biochemical and hematological parameters of Blood of Caspian Seals 2018 - г. 11 - стр. 74
127
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Маутенбаев А.А., Атанбаева Г.К., Тусупбекова Г.А. Study of hematological parameters of rats at the action of the Immunostimulating drug «Flavovir» 2018 - г. 11 - стр. 75
128
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т., Уршеева Б.И. The effectiveness of knowledge acquisition for students using innovative methods of teaching biology 2018 - г. 4 - стр. 2
129
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т., Аблайханова Н.Т., Тусупбекова Г.А. Study of hematological and functional indicators in Students during the examination session 2018 - г. 9 - стр. 54
130
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Уршеева Б.И., Аблайханова Н.Т., Тусупбекова Г.А. Development of verbal-logical thinking among Students in the educational process 2018 - г. 8 - стр. 54
131
Тулеуханов Султан
Danazol alters mitochondria metabolism of fibrocystic breast Mcf10A cells 2017 - г. 8 - стр. 0
132
Тулеуханов Султан
Сраилова Г.Т., Аблайханова Н.Т. Synthesis, Morphostructure, Surface Chemistry and Precincal Studies of Nanoporous Rice Husk-Derived Biochars for Gastrointestinal Detoxification. 2017 - г. 11 - стр. 0
133
Тулеуханов Султан
ФИЗИКАЛЫҚ ЖҮКТЕМЕГЕ ДЕЙІНГІ ЖӘНЕ КЕЙІНГІ АДАМДАРДЫҢ КАРДИОИНТЕРВАЛ ТЕРБЕЛІМДЕРІ МЕН ПУЛЬСТЕРІНІҢ ТӘУЛІКТІК ДИНАМИКАСЫНЫҢ ЭНТРОПИЯЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН ЗЕРТТЕУ. 2017 - г. 9 - стр. 0
134
Тулеуханов Султан
ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ АЛМАСУДЫҢ РЕТТЕЛУІНДЕГІ СТЕРОИДТЫ ГОРМОНДАРДЫҢ РОЛІ. 2018 - г. 8 - стр. 0
135
Тулеуханов Султан
Cүт безінің әртүрлі патологияларында даназол препаратының қолданылуының салыстырмалы сипаттамалары 2017 - г. 7 - стр. 0
136
Тулеуханов Султан
The mechanism of polyphenolic compounds on prostate cancer. 2017 - г. 8 - стр. 0
137
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Бактыбаева Л.К. КОСИНОР АНАЛИЗ СУТОЧНОЙ (ЦИРКАДИАННОЙ) ДИНАМИКИ ЭЛЕКТРИЧЕСКИХ ПОКАЗАТЕЛЕЙ БИОАКТИВНЫХ ТОЧЕК И ГОРМОНОВ НАДПОЧЕЧНИКОВ У ЖИВОТНЫХ В НОРМЕ И ПРИ СТРЕССЕ 2018 - г. 7 - стр. 1
138
Тулеуханов Султан
СОЗЫЛМАЛЫ ҚАБЫНУ БЕЛСЕНДЕНДІРГЕН МИЕЛОИДТЫ СУПРЕССОРЛЫҚ ЖАСУШАЛАР(MDSCs) ІСІКТІҢ ӨСУІН ЫНТАЛАНДЫРАДЫ 2018 - г. 4 - стр. 0
139
Тулеуханов Султан
Атанбаева Г.К., Аблайханова Н.Т., Жусупова А.И., Кулбаева М.С. Investigation of the heart function of students during the exam period by Holter methods 2018 - г. 12 - стр. 0
140
Тулеуханов Султан
Бактыбаева Л.К., Қайрат Б.Қ., Кулбаева М.С. Study of the influence of tonsillitis on other organs on biophysical properties of biologically active points skin 2018 - г. 12 - стр. 0
141
Тулеуханов Султан
Үсіпбек Б.А., Ыдырыс Ә.., Бактыбаева Л.К., Қайрат Б.Қ., Кулбаева М.С. Көру функциясында өзгерісі бар студенттердің терісіндегі биологиялық активті нүктелердің температуралық көрсеткіштерінің маусымдық динамикасын зерттеу 2018 - г. 11 - стр. 0
142
Тулеуханов Султан
Тусупбекова Г.А., Бактыбаева Л.К., Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С. Қыс және көктем мезгілдерінде студенттердің жүрек функциясын Холтер әдісімен зерттеу 2018 - г. 12 - стр. 0
143
Тулеуханов Султан
Кулбаева М.С., Қайрат Б.Қ., Умбетьярова Л.Б. Терідегі БАН-ның температуралық көрсеткіштері бойынша тонзиллит ауруының ағзаға әсерін зерттеу 2018 - г. 6 - стр. 3
144
Тулеуханов Султан
Ыдырыс Ә.., Атанбаева Г.К. Analysis of blood cells after the introduction of sorbent into animals 2018 - г. 5 - стр. 1
145
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т. Aстық тұқымдaстaрын зaқымдaйтын сaңырaуқұлaқтaрды зерттеу әдістерін оқу процесінде пaйдaлaнудың тиімділігін педaгогикaлық эксперимент aрқылы д 2019 - г. 10 - стр. 0
146
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т. AСТЫҚ ДAҚЫЛДAРЫН ЗAҚЫМДAЙТЫН СAҢЫРAУҚҰЛAҚТAРДЫҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 2018 - г. 10 - стр. 0
147
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т. ҚОЙМА ЗЕҢДЕРІНІҢ ЖӘНЕ ЕГІСТІКТЕН КЕЛГЕН САҢЫРАУҚҰЛАҚ ТҮРЛЕРІНІҢ ДАМУЫНА ОРТА ФАКТОРЛАРЫНЫҢ ӘСЕРІ 2018 - г. 11 - стр. 0
148
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т. Plantago major L. дәрілік өсімдігінің морфолого-анатомиялық ерекшеліктері 2019 - г. 7 - стр. 0
149
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т., Тусупбекова Г.А. PLANTAGO MAJOR L. ДӘРІЛІК ӨСІМДІГІНІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ОҚЫТУДА ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ 2019 - г. 10 - стр. 58
150
Тулеуханов Султан
Маутенбаев А.А., Тусупбекова Г.А., Абдрасулова Ж.Т. ГАМҚ(А)- ЖӘНЕ ГЛУТАМАТТЫ РЕЦЕПТОРЛАРДЫҢ БАЯУ ПОЛЯРСЫЗДАНУЫНЫҢ АУЫТҚУ ШЕГІНІҢ ӨЗГЕРУІ 2019 - г. 10 - стр. 58
151
Тулеуханов Султан
Кулбаева М.С., Жусупова А.И., Ыдырыс Ә.., Абдрасулова Ж.Т., Тусупбекова Г.А. Study of the chronic toxicity of the “Virospan” drug 2018 - г. 6 - стр. 83
152
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т., Тусупбекова Г.А. Biological features of the medicinal plant Plantago major L. 2019 - г. 10 - стр. 12
153
Тулеуханов Султан
Ыдырыс Ә.., Абдрасулова Ж.Т., Тусупбекова Г.А. Development of methods for the adaptation of children with delayed psychical development in conditions of inclusive education 2019 - г. 7 - стр. 58
154
Тулеуханов Султан
Тусупбекова Г.А. Основные свойства иммуномодулирующих фитопрепаратов и эффективность их применения 2019 - г. 5 - стр. 1
155
Тулеуханов Султан
Ыдырыс Ә.., Умбетьярова Л.Б., Жусупова А.И., Атанбаева Г.К., Швецова Е.В., Кулбаева М.С., Қайрат Б.Қ. The study of the physiological state of the human body with anemia in terms of electrical conductivity of biologically active points of the skin 2019 - г. 11 - стр. 12
156
Тулеуханов Султан
Тоқтыбай А.К., Қайрат Б.Қ., Швецова Е.В., Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С. Анемия кезіндегі ағзаның физиологиялық күйін терідегі биологиялық активті нүктелердің температуралық көрсеткіштері бойынша зерттеу 2019 - г. 10 - стр. 0
157
Тулеуханов Султан
Ыдырыс Ә.., Қайрат Б.Қ., Бактыбаева Л.К., Швецова Е.В., Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С., Тусупбекова Г.А. Investigation of electrical conductivity indices of biologically active points of the human body with tonsillitis 2019 - г. 8 - стр. 12
158
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Гумарова Л.Ж., Кулбаева М.С., Ыдырыс Ә.., Есенбекова А.Е., Тусупбекова Г.А. Жылдың көктемгі маусымында дені сау және ауру адамдардағы 2 типті қант диабеті кезіндегі кардиожүйенің циркадиандық биоырғағы 2019 - г. 12 - стр. 4
159
Тулеуханов Султан
Мурзахметова М.., Тусупбекова Г.А., Умбетьярова Л.Б., Есенбекова А.Е., Аблайханова Н.Т. Студенттердің емтихандық стресс жағдайындағы психофизиологиялық көрсеткіштерін зерттеу 2019 - г. 5 - стр. 1
160
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т. The effect of ecological factors on a cardiovascular system of children 2020 - г. 5 - стр. 0
161
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т. The peculiarities of bronchopulmonary system under the influence of adverse ecological factors 2020 - г. 9 - стр. 0
162
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т. Reaction of erythrocyte membranes of animals on direct effects of infrasound 2020 - г. 10 - стр. 0
163
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т. Physiologo-morphological features of common wheat under the influence of helium-neon laser 2020 - г. 8 - стр. 0
164
Тулеуханов Султан
Шаповалов Ю.А., Маутенбаев А.А., Кулбаева М.С., Абдрасулова Ж.Т. The level of the general reactivity of erythrocytes membranes in rats with combined action of infrasound 2020 - г. 12 - стр. 0
165
Тулеуханов Султан
Абдрешов С.Н., Атанбаева Г.К. Жануарлардың мырыш тұздарымен уланғанан кейінгі лимфадағы биохимиялық өзгерістерін анықтау Вестник КазНУ, сериябиологическая, - 2019, № (3) (80) Стр.192-198. 2019 - г. 10 - стр. 0
166
Тулеуханов Султан
Абдрешов С.Н., Атанбаева Г.К. Оқу үрдісіне егеуқұйрықтарға энтеросорбентті енгізгеннен кейінгі қан жасушалары мен физика-химиялық өзгерістерін зерттеу әдісін енгізу».Вестник КазНУ, серия биологическая, - 2019, № (2) (79) Стр. 150-158. 2019 - г. 10 - стр. 0
167
Тулеуханов Султан
Абдрешов С.Н., Атанбаева Г.К. 2020 - г. 11 - стр. 0
168
Тулеуханов Султан
Зинченко В.П., Қайрат Б.Қ. Кальций-өткізуші каинатты рецепторлардың синапстық берілістегі рөлі 2020 - г. 13 - стр. 0
169
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Есимсиитова З.Б., Кожамжарова А.С., Тусупбекова Г.А. УЛАНҒАН ЖАНУАРЛАРДЫҢ ҚАН КӨРСЕТКІШТЕРІНЕ ЭНТЕРОСОРБЦИЯЛАУШЫ ТАҒАМДЫҚ ТАЛШЫҚТАР ҚОСЫЛҒАН СҮТ ӨНІМДЕРІНІҢ ӘСЕРІН АНЫҚТАУ 2020 - г. 5 - стр. 1
170
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Есимсиитова З.Б., Кожамжарова А.С., Тусупбекова Г.А. ТӨРТ ХЛОРЛЫ КӨМІРТЕКПЕН УЛАНҒАН ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖАНУАРЛАР ҚАНЫНЫҢ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН ТАҒАМДЫҚ ТАЛШЫҚ ҚОСЫЛҒАН СҮТ-ҚЫШҚЫЛ ӨНІМДЕРІМЕН ТҮЗЕТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ЗЕРТТЕУ 2020 - г. 5 - стр. 1
171
Тулеуханов Султан
Аблайханова Н.Т., Аманбай Б.Б., Молдакарызова А.Ж., Тусупбекова Г.А. АРАЛ ӨҢІРІ ХАЛҚЫНЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ ЖАҒДАЙЫНА ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ФАКТОРДЫҢ ӘСЕРІ 2020 - г. 5 - стр. 1
172
Тулеуханов Султан
Есимсиитова З.Б., Аблайханова Н.Т., Манкибаева С.А., Акназаров С.Х., Синявский Ю.А. БИОЛОГИЯЛЫҚ БЕЛСЕНДІ ИНГРЕДИЕНТТЕРМЕН БАЙЫТЫЛҒАН СҮТҚЫШҚЫЛДЫ ӨНІМДІ ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ МАҚСАТТА ҚОЛДАНУ 2019 - г. 4 - стр. 101
173
Тулеуханов Султан
Акназаров С.Х., Синявский Ю.А., Есимсиитова З.Б., Аблайханова Н.Т. ФУНКЦИОНАЛЬДЫ МӘНДЕГІ СҮТҚЫШҚЫЛДЫ ӨНІМ 2019 - г. 4 - стр. 100
174
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т. МЕКТЕПТЕ БИОЛОГИЯНЫ ТЕРЕҢДЕТІП ОҚЫТУ ҮШІН КАБИНЕТТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ 2020 - г. 8 - стр. 0
175
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т. МЕКТЕПТЕРДЕ ОҚУ – ТӘЖІРИБЕЛІК АЛАҢЫН ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ МАҢЫЗЫ 2020 - г. 9 - стр. 0
176
Тулеуханов Султан
Аманбай Б.Б., Ыдырыс Ә.., Бактыбаева Л.К., Умбетьярова Л.Б., Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С. Көру функциясын жақсартуға арналған тәсілдердің көз өткірлігіне әсерін зерттеу 2020 - г. 8 - стр. 0
177
Тулеуханов Султан
Швецова Е.В., Тусупбекова Г.А., Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С., Атанбаева Г.К., Умбетьярова Л.Б., Аманбай Б.Б. Қыс және жаз мезгілдеріндегі ағзаның физиологиялық күйін терідегі биологиялық активті нүктелердің температуралық көрсеткіштері бойынша зерттеу 2020 - г. 7 - стр. 0
178
Тулеуханов Султан
Зинченко В.П., Қайрат Б.Қ. КАЛЬЦИЙ-ӨТКІЗУШІ АМРА-РЕЦЕПТОРЛАРДЫҢ СИНАПСТЫҚ БЕРІЛІСТЕГІ РӨЛІ 2020 - г. 7 - стр. 0
179
Тулеуханов Султан
Молдакарызова А.Ж., Аблайханова Н.Т., Тусупбекова Г.А. Иммунитетті нығайтуда флавоноидтарды қолданудың ерекшеліктері 2020 - г. 6 - стр. 2
180
Тулеуханов Султан
Абдрасулова Ж.Т., Тусупбекова Г.А. Мектептегі биология пәнінен оқу-материалдық базасын ұйымдастырудың ерекшеліктері 2021 - г. 10 - стр. 66
181
Тулеуханов Султан
Сейтқадыр Қ.Ә. Культурадағы нейрондардың спонтанды синхронды белсенділігі(ссб) ритмогенезіндегі циклдық нуклеотидтермен басқарылатын(HCN) каналдардың ролін зерттеу 2020 - г. 5 - стр. 0
182
Тулеуханов Султан
Сейтқадыр Қ.Ә. Гиперқозу кезіндегі гиппокамп нейрондарының спонтанды белсенділігінің синхрондалу және десинхрондалу механизмдері 2020 - г. 5 - стр. 0
183
Тулеуханов Султан
Зинченко В.П., Қайрат Б.Қ. НЕЙРОНДАРДАҒЫ КАЛЬЦИЙ ГОМЕОСТАЗЫ МЕН КАЛЬЦИЙ СИГНАЛИЗАЦИЯСЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 2021 - г. 10 - стр. 0
184
Тулеуханов Султан
Малибаева А.Е., Қайрат Б.Қ., Бактыбаева Л.К., Атанбаева Г.К., Умбетьярова Л.Б., Нуфтиева А.И., Аблайханова Н.Т., Кулбаева М.С. Жылдың көктем және қыс маусымдарында жастардың жүрек функциясын Холтер әдісімен зерттеу 2022 - г. 4 - стр. 0
185
Тулеуханов Султан
Кулбаева М.С., Абдрасулова Ж.Т., Бабашев А.М. Қашықтықтан білім беру жағдайында студенттердің дәріске қатысу көрсеткіштерін зерттеу 2022 - г. 8 - стр. 0
Author Documents
36
Citations
169 по 155documents
h-index
8